Jaap van Velzen's Mi Amigo verhaal (4)

Hans Alards werkte in 1979 als Jaap van Velzen als zendertechnicus aan boord van de MS Magdalena, het zendschip van Radio Mi Amigo 272. Hans Alards beschrijft in een boeiend verhaal zijn herinneringen aan Radio Mi Amigo 272. Hans Alards over zijn Mi Amigo verhaal: "Ik wil de lezer graag een indruk geven hoe het aan boord van de Magdalena ging en waarom het schip uiteindelijk in beslag werd genomen, o.a. omdat er nooit eerder geschreven is hoe het werkelijk is gegaan". Vandaag: de laatste delen van het verhaal.

JAAP VAN VELZEN'S MI AMIGO VERHAAL
DEEL 4 T/M 8
Copyright tekst: Hans Alards

DEEL 4: ALS DE GENERATOR AFSLOEG
De volgende ochtend was ik al om zes uur op om de generator voor in het ruim op te starten. De Griekse kapitein was er ook bij omdat hij dat normaal elke dag deed en zodoende ook dit gedeelte van de Magdalena goed kende. Na het opstarten was er even tijd om rond te kijken totdat het zaakje een beetje warm gelopen was. Drie grote tanks stonden op een rij. Deze waren voor de diesel bestemd; het schip was zo ingericht dat er lang kon worden gedraaid zonder dat er hulp van buitenaf nodig was. Ook drie grote vrieskisten stonden voor in het ruim, die voor een deel met vlees waren gevuld zodat Radio Mi Amigo zonder regelmatige bevoorrading kon voortgaan. De kapitein vertelde mij in gebrekkig Engels dat twee van de drie tanks leeg waren. Wat er nog aan brandstof in tank nummer drie zat, was te weinig voor een maand. De generator sloeg regelmatig af omdat er rommel en water in het bodempje diesel zat.

Inmiddels had ik de zender opgestart en deze draaide naar behoren. Zo'n 10 kilowatt ging op 1098 kHz de ether in en de DJ's waren intussen in de studio om de zender te voorzien van modulatie. In de studio aangekomen zag ik dat daar verschillende Revox taperecorders stonden opgesteld die voor de non-stop uren waren. Vanaf de wal was ook een tape met een aantal plugplaten gestuurd, die gedraaid moesten worden omdat daarvoor betaald werd. Deze tape was echter opgenomen op de snelheid 38 cm, terwijl er aan boord alleen 9,5 en 19 cm voorhanden was. Ook hieruit blijkt weer dat de organisatie er maar met de pet naar gooide. Om de plugplaten toch te kunnen draaien moest deze tape eerst van 19 cm (halve snelheid van de opname) naar 9,5 cm worden gekopieerd, waarna de knop om werd gezet en de platen twee keer zo snel -dus op normale snelheid- draaiden. Een hele klus, maar het werkte.

Met de Belgische DJ Ben van Praag kon ik het goed vinden. Hij was geen DJ, zo vertelde hij, maar leraar in topografie. Door hem kwam ik het één en ander aan de weet, zodat ik na twee dagen al goed op de hoogte was van het leven aan boord en de gewoontes van onze Nederlandse collega's. Zelf ontdekte ik dat drie van deze heren, w.o. Ferry Eden, altijd bij elkaar waren en ook een kajuit deelden. Dit drietal smachtte op de eenzame Noordzee volgens mij niet naar vrouwelijk schoon, maar kon met hun voorkeur buitengaats juist goed uit de voeten.

Op een dag dat de generator het liet afweten verdwenen de drie al snel in één van de kajuiten en waren zo druk met elkaar dat ze niet in de gaten hadden dat ik de zender weer aan de praat had gekregen. Samen met Ben van Praag ben ik toen maar muziek gaan draaien, omdat er verder niemand te bekennen was. Na een half uur besloot ik het drietal te gaan zoeken. Na veel geroep kwamen de heren één voor één uit de kajuit gelopen en verbaasden zich er hardop over dat de zender al weer werkte. Ferry Eden moest het nieuws nog samenstellen en begon daarvoor druk naar andere radiostations te luisteren. Toen ik een week aan boord was begon ik een beetje de weg te kennen en wist één en ander aan de zender te verbeteren, zoals de beveiliging van het hoogspanningsgedeelte. Achteraf bleek dat de Belgen voor deze zender geen cent hadden betaald omdat die 'kwijt' was.

Tijdens het verschepen van de zender vanuit Amerika naar Nederland werden vrachtbrieven vervalst/achtergehouden, waardoor de verzender nog steeds niet wist waar het apparaat was gebleven terwijl hij in Griekenland was ingebouwd en de Magdalena al lang en breed buitengaats was. De zender ertegenwoordigde een waarde van zo'n 130.000 gulden. Toch de moeite waard zou ik zeggen. Dit vertelde Ferry Eden me tijdens zijn programma tussen twee aankondigingen door, als zijnde de gewoonste zaak van de wereld.

DEEL 5: OP DE RADAR KWAMEN TWEE STIPJES OP ONS AF
Dat Radio Mi Amigo weer in de lucht was, was bij mijn vrienden natuurlijk niet onopgemerkt gebleven, want daar werd vanaf het moment dat ik aan boord ging natuurlijk de 1098 kHz (272 meter) dag en nacht in de gaten gehouden. Maar dat de drang om de Magdalena te bezoeken bij deze goede bekenden zo groot was dat ze op avontuur gingen, had ik niet durven dromen. Dit ondervond ik toen ik op een zondag na zojuist bezoek te hebben gehad van twee Belgische boten vol met Mi Amigo fans die tien rondjes om ons heen hadden gedraaid op de radar twee stipjes op ons af zag komen. Met de verrekijker was er nog niets te zien op de spiegelgladde Noordzee, maar toch bleef ik op de brug om dit in de gaten te houden. Na een uur zag ik dat één stip van koers veranderde, maar dat de andere recht op ons af kwam. Nadat het stipje groter was geworden, kon ik hem ook met de verrekijker waarnemen. Het was een klein polyester bootje, zo leek het.

Ik kon op een gegeven moment iemand waarnemen die uit het kajuitje was komen kruipen, maar kon nog niet zien wie dat was. Dat veranderde al snel, toen ik het donkere haar van Ignas Kuppens uit Nijmegen herkende (nu de baas van de legale Radio Keizerstad) met nog een bekende van mij uit het piratenwereldje. Toen het bootje eenmaal langszij lag kwamen ook alle anderen, waaronder Ferry Eden en de Griekse kapitein, het bekijken. De jongens op het schuitje vroegen om aan boord te mogen komen, maar de kapitein had hier geen zin in omdat hij bang was voor ongeregeldheden. Nadat Ferry Eden de twee ook had herkend van een bezoek in Utrecht mochten ze toch aan boord.

Verwilderd en uitgehongerd zagen ze er uit, want ze hadden twee dagen over hun tocht gedaan, met een draagbare radio als pijlinstrument. Het voor de eerste keer varen op zee met een ergens in Zeeland gehuurd bootje dat alleen bestemd was voor de binnenwateren en waar een ééncilinder dieseltje in lag van 5 pk weerhield deze radiofanaten er niet van hun leven te wagen om een zendschip te bezoeken. Tijdens het eten dat de kok had gemaakt, vertelden de twee hun spannende verhaal. Ze hadden geen rekening gehouden met een oversteek van twee dagen, vandaar dat er alleen een paar gevulde koeken bij een tankstation waren ingeslagen waarmee ze hun honger uiteindelijk niet konden stillen. Nadat ze flink hadden gegeten heb ik ze natuurlijk alles laten zien waarvoor ze uiteindelijk waren gekomen. Tegen de avond moest dit tweetal ook weer terug. Hun grote geluk was dat de zee zo glad als een spiegel was, zodat de terugreis spoedig zou kunnen verlopen. Op de radar liet ik zien welke kant ze op moesten varen om zo snel mogelijk bij de kust te komen voordat het weer zou veranderen. Ook werd door een kok eten voor de terugreis bereid, zodat ze niet uitgehongerd aan land kwamen. Nadat ze weer vertrokken waren heb ik ze nog lang op de radar gevolgd om er zeker van te zijn dat ze de juiste kant uit gingen. Lang hebben Ferry Eden en ik nog gesproken over het avontuur van deze radiofanaten.

DEEL 6: ZONDER ANKER OP VOLLE ZEE
Nadat het bezoek was vertrokken, keerde het gewone leventje weer terug aan boord van de Magdalena. Ik geloof dat er nog een tender is geweest met bier, sigaretten en andere benodigdheden. Diesel voor de generatoren, waar al verschillende keren om was gevraagd, zou met een andere boot komen en werd dus voor de zoveelste keer uitgesteld. Zo werden we aan het lijntje gehouden, totdat er niet veel diesel meer was en de generatoren regelmatig afsloegen doordat er water en andere rotzooi in de brandstofleidingen terecht was gekomen. Ook schommelde de spanning tijdens de uitzendingen regelmatig, zodat recorders en andere apparatuur niet meer op het juiste toerental draaiden. Verschillende DJ's namen met de balen achter de mengtafel plaats om hun programma te doen. Na enkele weken werd ik midden in de nacht wakker van een hevige bonk, die zo hard was dat ik rechtop in mijn bed zat. Het was rond 03.00 uur en ik ben naar buiten gelopen, maar omdat er in de duisternis niets was te zien ben ik maar weer mijn bed in gedoken.

De andere boordbewoners en de kapitein hadden schijnbaar niets gehoord, omdat ik verder niemand op het dek had gezien. Een paar uur later, om 06.30 uur, ging mijn wekkertje af en ik maakte me klaar om koffie te gaan zetten. Eenmaal aangekomen op het dek, zag ik tot mijn grote verbazing op niet al te grote afstand de duinen van Nederland of België liggen en realiseerde me dat de bonk van afgelopen nacht het breken van de ankerketting moest zijn geweest. Er hing nog slechts een stuk ketting aan de punt van ons schip. In koffie had ik allang geen zin meer en ik haastte me naar het verblijf waar de kapitein en de rest sliepen om hen wakker te maken. Schreeuwend heb ik op alle deuren gebonsd om ze de kooi uit te krijgen. Ferry Eden, die dacht dat dit de duinen van Nederland waren, vroeg de kapitein de compressor op te starten, die dan weer op zijn beurt perslucht voor de hoofdmotor aanleverde om deze op gang te brengen. De hoofdmotor had al lang niet meer gelopen en was bij de eerste pogingen ook niet van plan aan te slaan. De tijd ging inmiddels echt dringen omdat de duinen al lekker dichtbij kwamen en we zo door de politie opgepakt konden worden, want we lagen al ruim binnen de twaalf mijl.

Met een man of zes stonden we met ieder twee spuitbussen startpiloot in de handen bij het reusachtige luchtfilter om de motor van deze snel ontvlambare ether te voorzien, zodat hij wat sneller zou opstarten. Precies op het moment dat ik er van uit ging dat we al lang door de kustwacht waren opgemerkt, kwamen de eerste kuchjes uit de motor. Een damp van diesel en ether vulde snel de machinekamer nadat de motor aansloeg, maar dat maakte op dat moment niets uit want het ding liep immers weer zodat we niet op één of andere zandbank zouden belanden.

De Griekse kapitein liet zich niet zien. Later bleek dat hij het niet meer zag zitten en was 'ondergedoken', zodat wij alleen in de stuurhut zaten met een zeekaart voor ons waar alle boeien en zandbanken op stonden. Aangekomen bij de eerste boei werd deze goed bekeken en beluisterd, om vast te kunnen stellen waar we nu precies terecht waren gekomen. Vervolgens moesten we de terugweg uitstippelen naar de Thorstonbank, negentien mijl uit de kust van Zeebrugge, waar we vandaan waren gekomen. De boei die we herkenden aan zijn geluid en nummer lag nabij Zoutelande op Walcheren. Eenmaal gedraaid en op koers, nam ik het besluit om de zender op te starten, ondanks het feit dat we nog binnen de twaalf mijl lagen, om de schijn te wekken dat er niets aan de hand was. Zo zou de kustwacht geen argwaan krijgen. Of dit er toe bijgedragen heeft weet ik niet, maar we kregen geen ongewenst bezoek en na een paar uur lagen we ver buiten de twaalf mijl. Een waar piratenavontuur was ten einde.

DEEL 7: MET EEN OUDE DIESELMOTOR ALS ANKER
Het leven aan boord was compleet veranderd, nu we weer op ons oude stekkie lagen maar zonder anker. Het ene na het andere idee kwam naar boven als oplossing om maar niet opnieuw af te drijven. De kapitein, die ook verantwoordelijk was voor het onderhoud van de machinekamer, opperde het idee om een oude dieselmotor aan een staalkabel naar beneden te laten en zo tot anker om te dopen. Het was geen probleem om dit zware geval overboord te zetten omdat de Magdalena in een vorig (beter geregeld) leven als vrachtschip dienst had gedaan en de kranen om vracht mee te laden of te lossen nog aan boord waren. Ook het feit dat we boven de Thorstonbank lagen, waar maar negen meter water stond, werkte mee.

Na een uur was de klus geklaard en kon een ieder opgelucht adem halen. Vanaf die dag werden er verschillende malen codes uitgezonden die met het anker te maken hadden. De organisatie in België hoorde aan het nummer dat we riepen wat we nodig hadden en we gingen er van uit dat er snel zou worden gehandeld, maar niets was minder waar. Ook via de scheepsradio, die in de 180 meter band werkte, werden er noodsignalen in een code uitgezonden, maar geen reactie van het Belgische thuisfront.

Als laatste middel werd de marifoon gebruikt, waar geen vergunning voor was verleend. De Belgen hadden dit domweg nooit geregeld. Om er toch gebruik van te kunnen maken werd een naam van een toevallig voorbijvarend schip geleend, zodat de kustradio geen argwaan kreeg. Nu kregen we eindelijk wel de verantwoordelijke Belgen aan de lijn, omdat dit een simplex telefoonverbinding was. De ene na de andere smoes werd verzonnen om het maar uit te stellen; keer op keer werd er gezegd dat er geen anker op voorraad was voor dit type schip. Uiteindelijk werd er na twee weken via de scheepsradio gebeld dat er iets aankwam; een tender zou het vroeg in de avond afleveren. Na het avondeten hielden we trouw de wacht aan dek en rond een uur of acht kwam er iets in zicht.

Ondergetekende zou gelijk voor twee weken van boord gaan, omdat ik last had van een oor en hiermee naar de dokter zou gaan. Nadat de tender had vastgemaakt, werd er gemeld dat er in ieder geval een ankerketting zou worden overgeladen en dus nog steeds geen nieuw anker. 'Wat moeten we in godsnaam met alleen een ankerketting?', werd er geschreeuwd vanaf de Magdalena, de ene na de andere vloek verliet de mond van Ferry Eden. Ikzelf was al van boord gegaan en stond al op het andere schip. Nu moest de ketting nog worden overgeladen naar het zendschip. Hoe men dat zou doen wist men nog niet, tot de schipper met een nylon touwtje aankwam. Eerst werd het één centimeter dikke touwtje overgegooid, daarna werd de ketting er aan vastgeknoopt en zo dacht men de vele honderden kilo's wegende ankerketting over te kunnen zetten. De eerste meters ging het wel, maar toen de ketting gewicht uitoefende op het touwtje knapte het als een rietje, met als gevolg dat de hele ketting in het ruime sop verdween. De uitspraken die daar op volgden bespaar ik u liever, maar ik weet sindsdien dat de Belgen een eigen variant op het overbekende G.V.D hebben.

Na aankomst in België werd ik naar een hotel gebracht om de nacht door te brengen. De volgende morgen werd ik door dezelfde man die me ook in het begin had afgehaald naar het station gereden. In de auto zat ook de grote baas. De één na de ander bekende dat het niet goed was gegaan met de bevoorrading, maar dat zou snel veranderen beloofden ze me. Ik herinner me ook nog dat ik ze een lijst met onderdelen heb gegeven die aan boord nodig waren. Tijdens het afrekenen werd me gevraagd wanneer ik weer terug aan boord zou gaan, waarop ik aangaf een week of twee thuis te willen zijn om ook nog wat zaken te regelen die je als alleenstaande toch wel hebt.

DEEL 8: DE DERDE DAG THUIS, LEKKER BIJ DE TV
Na een paar uur treinen kwam Nijmegen weer in zicht. Op het station werd ik opgewacht door goede bekenden uit ons piratenwereldje. Na aankomst werd er thuis natuurlijk van alles uitgepakt; ook de Mi Amigo-tune had ik op de Magdalena op tape gezet om die thuis te gebruiken bij ons eigen kleine FM-zendertje. Onder het genot van een biertje van Hollandse makelij moest ik natuurlijk tot in detail mijn verhaal vertellen. Er werden geloof ik dezelfde dag nog bandopnames gemaakt voor ons eigen radiostation dat met 40 watt uitzond, waarbij natuurlijk de Mi Amigo-tune veelvuldig werd gebruikt. De eerste twee dagen thuis gingen snel voorbij, tot ik de derde dag -op 19 september 1979- 's avonds naar het journaal keek. De schrik was groot, toen ik ons schip daar op een zandbank zag liggen, half naar bakboord hellend. De boot bleek voor de kust van Goeree te zijn gestrand. Door hun grove nalatigheid hadden de Belgen de Magdalena in de grijpgrage handjes van de Nederlandse RCD gespeeld. Het motorblok dat als anker werd gebruikt had het zendschip niet in positie kunnen houden. De Magdalena was van de ondiepe Thorstonbank afgedreven naar dieper water, waardoor de oude diesel als het ware in het vrije water onder haar bengelde.

De volgende dag ben ik direct naar Goeree gereden om poolshoogte te nemen. Aangekomen probeerde ik een bootje te huren om naar het schip te varen omdat daar waarschijnlijk nog apparatuur op stond. Ook wilde ik de zender gedeeltelijk slopen, zodat die voor eventuele opkopers niets meer waard zou zijn. Maar zover kwam het niet, omdat ik nergens een bootje kon huren om er heen te varen. Ook werd mij verteld dat de Magdalena voortdurend in de gaten werd gehouden door de kustwacht.

De hele dag bleef ik daar om het verloop te volgen maar er gebeurde niets, tot ik twee dagen later hoorde dat het zendschip naar Stellendam zou worden gesleept om te worden ontmanteld. Het werd Willemstad en ook daar ben ik naartoe gereden om poolshoogte te nemen. Ik zag dat het laadruim boven de zender open werd gemaakt om het apparaat er uit te kunnen takelen. Een droevig gezicht was het. Ik moest alles van veilige afstand gadeslaan, om niet te laten doorschemeren dat ik er ook maar iets mee te maken had. De anderen, die door de politie van boord waren gehaald hadden immers de nacht doorgebracht in de cel, na natuurlijk eerst uitgebreid te zijn verhoord.

EPILOOG
Met deel 8 sluit ik mijn verhaal over Radio Mi Amigo, dat op 19 september 1979 aan haar einde kwam door de nalatigheid van een paar Belgische idealisten waarvan achteraf bleek dat zakkenvullen hun grootste ideaal was, af. Mijn dank voor deze voor mij toch mooie tijd gaat uit naar Ben van Praag, die ik in die tijd aan boord heb leren kennen als een radio-idealist in hart en nieren. Hij was het die ver voor het einde al voorspelde dat deze Belgische zakkenvullers het zouden laten stuklopen. Natuurlijk gaat mijn dank ook uit naar de redactie van MediaPages.nl die interesse toonde in mijn belevenissen en me de gelegenheid gaf om openheid van zaken te geven over dingen waar menigeen jaren naar heeft gegist.


Foto's: Radio Mi Amigo zendschip MS Magdalena (Archief: Elly Slager)


KLIK HIER voor deel 1 van Jaap van Velzen's Mi Amigo verhaal

KLIK HIER voor deel 2 van Jaap van Velzen's Mi Amigo verhaal

KLIK HIER voor deel 3 van Jaap van Velzen's Mi Amigo verhaal

KLIK HIER voor deel 4 t/m 8 van Jaap van Velzen's Mi Amigo verhaal


Dit verhaal is eerder bewerkt door Mega Media Producties en gepubliceerd op Listenbedrog.nl