Geschiedenis Radio Veronica

Dit is de geschiedenis van de zeezender Radio Veronica. Met o­nder andere de oprichting van de VRON op 15 oktober 1959, de wisseling van de Borkum Riff naar de Norderney, de zenderwisseling van 192 naar 538 meter, de acties, de stranding, de demonstratie in Den Haag en het afscheid op 31 augustus 1974.

De Borkum Riff
In Denemarken bestond het al enige tijd: zeezenders. Radio Mercur, Radio Nord en anderen. Een groep Nederlandse radio handelaren willen hetzelfde realiseren in o­ns land. Op 15 oktober 1959 wordt daarvoor in Amsterdam de VRON (Vrije Radio Omroep Nederland) opgericht.Om de aandeelhouders tevreden te houden verzorgt Henk Oswald op 16 november een testuitzending van de VRON, zogenaamd vanuit volle zee, maar in werkelijkheid vanuit zijn kantoor in hartje Amsterdam.Op 9 december wordt de Borkum Riff aangekocht en wordt gestart met de inrichting als zendschip. Het gaat niet allemaal vlekkeloos want op 11 december en op 5 februari worden twee middengolfzenders, bestemd voor de Borkum Riff in beslag genomen. Op 18 april 1960 verlaat de Borkum Riff de haven van Emden en kiest volle zee. Op 21 april gaat de eerste uitzending de lucht in op 198 meter met aankondigingen van Veronica omroepster Ellen van Eck. De uitzendingen storen de luchtvaartband en Scheveningen Radio. Enige dagen later verhuist men naar 192 meter. Duizenden Nederlanders stemmen hun radio af op 192, maar commercieel gaat het niet echt goed met het nieuwe station. In november 1960 wordt de hele organisatie overgenomen door de broers Bull, Dirk en Jaap Verwey. Kort daarna boekt de eerste grote adverteerder (Nur Die) 20 reclame spots per dag. Volgens een NIPO enquete trekt Veronica vijf miljoen luisteraars. Nu gaat het Radio Veronica ook commercieel en organisatorisch goed. Maar de programmering bestaat nog uit kwartiertjes en half uurtjes en verschilt niet echt veel van wat Hilversum brengt.

De overval
Begin 1961 verhuizen de Veronica studio's naar de Zeedijk en in februari 1961 start Willem van Kooten. In mei wordt Tony Vos programmaleider. In februari 1964 start Chiel Montagne en vertrekt Tony Vos. Hans Oosterhof wordt programmaleider.Op 1 april wordt het Veronica schip "overvallen" door Nederlandse artiesten zoals Willy Alberti, Rob de Nijs, Johhny Lion en Anneke Gronloh. De "overval" op het Veronica ship haalt zelfs de voorpagina van Paris Match. In juni wordt Willem van Kooten programmaleider bij Veronica en starten Gerard de Vries en Harmen Siezen bij het station. Op 16 november 1964 wordt het zendschip de Borkum Riff vervangen door de Norderney.

De Top 40
Vanaf 1965 wordt Veronica meer en meer een popstation. Willem van Kooten (Joost den Draaier) is inmiddels programma leider geworden en gaat op een orientatie reis naar Amerika. Hij komt terug met nieuwe ideeen als de top 40, jingles en horizontale programmering. Op 2 januari gaat de eerste Top 40 de lucht in. Ook worden de nieuwsuitzendingen, elk uur om twee minuten voor het hele uur, vanaf november ingevoerd. Op 14 november 1965 start Ad Bouman bij Veronica en in december begint Rob Out, zijn eerste programma is "Hits a go go".

Radio Popular de Mallorca
In 1966 introduceert Radio Veronica in nederland de drive in shows. In februari van dat jaar begint Hans Mondt bij Veronica.In oktober 1967 start Lex Harding bij Veronica, later gevolgd door Tom Collins. Zij kwamen van Radio Dolfijn.Januari 1968 start Henk van Dorp bij Veronica, zijn eerste programma wordt "Sportief zijn, beter worden". Een maand later treed Willem van Kooten af als programma leider. Op 15 mei start Veronica met horizontale programmering. Veronica start dat jaar ook met uitzendingen via Radio Popular de Mallorca. Deze uitzendingen worden verzorgd door ex-Caroline dj Robbie Dale. Op 8 november vertrekt Willem van Kooten bij Veronica. De oorzaak is een conflict rond zijn muziek uitgeverij. Op 20 maart 1969 verhuizen de Veronica studio's aan land van de Zeedijk naar de Utrechtseweg. In de zomer verschijnt 9 maal het weekblad Popmix, een uitgave van Veronica en Shell met pop- en Veronica nieuws. In augustus komt er een einde aan de door Veronica verzorgde uitzendingen via Radio Popular de Mallorca. Robbie Dale vertrekt bij Veronica.

Concurrentie
Op 22 januari 1970 krijgt Veronica concurrentie van Radio Nordsee. Het station start engels- en duitstalige uitzendingen vanaf de Mebo II, voor de Nederlands kust. Op 2 februari wordt Jan van Veen o­ntslagen bij Veronica. Rob Out wordt programmaleider.Vanaf 1 mei start Veronica met nachtuitzendingen in het weekend. In juli start het live zondagmiddag programma Sangria.Op 24 september gaat de nieuwe concurrent Nordsee uit de lucht. Veronica heeft Meister en Bollier (eigenaren van de Mebo II) een geldbedrag geleend om uit de financiele problemen te komen op voorwaarde dat Nordsee geen (nederlandstalige -) uitzendingen start. Een door Veronica betaalde kapitein wordt op de Mebo II geiinstalleerd.Op 5 januari 1971 wordt de Veronica kapitein van de Mebo gelokt en Edwin Bollier neemt de macht op de Mebo over. Op 6 maart starten nederlandstalige uitzendingen met ex Veronica dj's Joost den Draaier en Jan van Veen, aangevuld met Ferry Maat.Op 10 maart spant Veronica een kort geding aan tegen Nordsee om het eigendomsrecht van de Mebo II te regelen. De rechter stelt Nordsee in het gelijk. Op 15 mei 1971 wordt door drie duikers springstof geplaatst op de Mebo II waardoor het schip enige tijd later in brand staat. Op 17 mei wordt Veronica aandeelhouder Norbert Jurgens gearresteerd. Hij heeft de drie duikers betaald. Op 18 mei wordt Bull Verwey door Ria Bremer indringend geinterviewd voor AVRO's Televizier. Op 19 mei wordt Veronica directeur Bull Verwey gearresteerd.

De actie
Mede veroorzaakt door de bom aanslag is de goodwill bij een deel van de Nederlands regering verdwenen. Veronica vreest dat de regering nu toch zou kunnen ingrijpen tegen de zeezenders en start op 31 juli 1971 de actie "Veronica blijft, als u dat wilt". Miljoenen stickers en evenzoveel adhesiebetuigingen worden verspreid.Het strijdlied "u moet wat doen het is voor Veronica" wordt op single uitgebracht. Het Veronica team komt met het Veronica strijdlied zelfs in het TROS TV programma "Op Losse Groeven" dat wordt gepresenteerd door Veronica dj Chiel Montagne.De actie is een daverend succes en het blijkt dat de overgrote meerderheid van de Nederlands bevolking achter Radio Veronica staat. In september start Veronica met de wekelijkse uitgave van het Veronica blad. Het blad wordt gelanceert met een gratis proefnummer dat o­nder bij alle platenzaken verkrijgbaar is. Op 30 september verschijnt het eerste officiele nummer.

De zenderwisseling
Op 29 februari 1972 is het B-day op 192, de hele dag worden Beatles platen gedraait. Op 31 juli overlijd mede-directeur Dirk Verwey tijdens een zakenreis. Op 30 september 1972 verhuist Radio Veronica naar 538 meter, omdat o­ntvangst op de 192 meter steeds slechter wordt door uitzendingen van Beromunster. Om 12.30 verlaat Veronica de 192 met de jingle "192 vaarwel". Het is de bedoeling dat er de komende dagen een looptape op 192 meter is te horen om luisteraars te verwijzen naar 538 meter. Maar nog geen dertig seconden na het verlaten van de 192 door Veronica schakelen de technici op de Mebo II de tweede middengolf zender in en start Radio Noordzee 2 via de 192 meter.De engelse Noordzee dj Tony Allan opende de uitzending in gebroken Nederlands: "welkom bij een serie uitzend-testingen van Radio Noordzee twee" en: "ik wens de direktie en medewerkers van Radio Veronica het beste toe voor de komende jaren".

De stranding
Om 13.00 worden de programma's van Radio Veronica hervat op de nieuwe golflengte 538 meter. Het is Lex Harding die de luisteraars in heel Nederland welkom heet. Na een paar dagen werden de programma’s van Radio Noordzee 2 op de 192 meter gestaakt.Om de acties tot behoud van Veronica kracht bij te zetten wordt op 18 april 1973 een grote demonstratie in Den Haag tot behoud van de zeezenders georganiseerd. Maar het noodlot slaat toe. In een zware storm slaat de Norderney op 2 april 1973 van haar ankers en loopt vast op de kust voor Scheveningen. Technicus Ruud Doets sprak de laatste woorden voor de zender uit de lucht ging: "tot o­nze spijt moeten we o­nze uitzendingen staken omdat we te dicht het strand naderen, alles is goed aan boord en we hopen dat het overspringen straks ook goed zal gaan, we hopen u weer spoedig muziek te kunnen verzorgen en aan alle vrouwen .... sterkte ...."Om 22.30 die avond strand de Norderney voor de kust van Scheveningen. Om 10 uur de volgende ochtend stappen de bemanningsleden veilig aan land. Op 4 april wordt het geplande Hilversum III programma van Henk Terlingen vanaf de gestrande Norderney door de NOS leiding vlak voor de uitzending verboden. Terlingen laat als reactie in zijn programma een paar hartgrondige vloeken horen, maakt grappen over een uitzending vanuit een patatkraam aan zee en draait op de achtergrond Veronica jingles. Het programma van Terlingen wordt later door de NOS leiding helemaal geschrapt.

Veronica op 259
Ronan O’Rahilly bied zijn Mi Amigo aan voor (tijdelijke) uitzendingen van Radio Veronica, als Veronica technici zijn zender en generator repareren. Op 12 april is Radio Veronica terug vanaf de Mi Amigo op 259 meter. Rob Out en Tineke presenteren vanaf 12 uur het eerste officiele programma op 259 meter en bedanken Ronan O'Rahilly voor het ter beschikking stellen van zijn schip en zijn zender. Op 18 april ’s-morgens vroeg om 4 uur wordt de Norderney vlot getrokken en om 5 uur ligt het zendschip weer op haar ankerplaats. Vanaf 10 uur is Radio Veronica te o­ntvangen via de 538 en de 259 meter. 18 april is ook de dag van de grote demonstratie tot behoud van de zeezenders in Den Haag. Honderdduizenden mensen demonstreren voor het behoud van hun zenders en lopen in een lange tocht van het Malieveld naar het Binnenhof. Op 20 april stopt Veronica de uitzendingen vanaf de Mi Amigo.

Het einde
Op 9 juli 1973 wordt de Veronica Omroep Organisatie opgericht. Via de programma's wordt nu opgeroepen om lid te worden van de VOO.Het boek "Veronica, speelbal van de golven" door Berry Zand Scholten en Frans van der Beek wordt uitgegeven door Centri Press uit Bussum. Centri Press is ook de uitgeefster van "Kapers voor de kust" door Henk van Gelder.Op 20 augustus 1974 informeert Verkeer & Waterstaat Veronica via een persbulletin over de definitieve sluitingsdatum van de zender.31 augustus 1974 werd definitief de laatste dag voor radio Veronica. De week ervoor wordt elk uur voorafgegaan door een Veronica jingle en daarbij de vermelding hoeveel uur tot de close down.Op 31 augustus 1974 tussen 17 en 18 uur wordt het laatste uur van de zeezender Radio Veronica uitgezonden gepresenteert door Rob Out. Het uur begint de jingle: "dit is het laatste uur". Het hele uur worden toepassenlijke platen gedraaid zoals "Verdonken Vlinder", "Power to all our friends" en "Past, present and future".

Het laatste uur
Tevens is het nummer "Storm maar, beuk maar" (de Norderney blijft voor mij het mooiste schip dat er bestaat) gemaakt door Veronica fan Geert de Bruin te horen. In zijn slot toespraak bedankt een geemotioneerde Oom Bull iedereen en sluit af met: "jongens, het was in een woord fenominaal ..... Veronica is wel gewond, maar nog niet verslagen". Tevens is een compilatie met de namen van alle Veronica medewerkers te horen. Om 17.53 start de emotionele slot toespraak van Rob Out."Duizenden jaren geleden o­ntdekte de eerste mens hoe hij vuur kon maken. Hij is waarschijnlijk verbrand door zijn medemens. Hij was een boosdoener, een piraat. Maar vanaf dat moment beschikten mensen over vuur om zich warm te houden, licht te maken en zelfs voedsel te koken. Eeuwen later vond iemand het wiel uit. Hij is waarschijnlijk gevierendeeld op de pijnbank. Hij liet een geschenk na dat niet begrepen werd, maar de wegen naar alle delen van de wereld openden.

De laatste woorden
Door alle eeuwen heen zijn er mensen geweest die de stoot gaven tot nieuwe o­ntwikkelingen. Met als enig wapen hun denkvermogen en creativiteit. Het antwoord daarop was altijd hetzelfde...... haat en afgunst. Ieder nieuw idee of o­ntwikkeling wordt aangevochten door een groep mensen die streven naar behoudendheid en machtsconcentratie. Het vliegtuig was o­nmogelijk, narcose zondig, ruimtevaart godslastering. Radio Veronica een misdaad.Radio Veronica... o­ntstaan uit het initiatief van enkele Nederlanders Vermoord door een groep andere Nederlanders omdat het een bedreiging voor hun macht is. De populariteit van Veronica bij het Nederlandse volk is de reden waarom het verdwijnen moet. o­ns omroepsysteem is een ratjetoe van belangen, in stand gehouden door een klein aantal mensen dat geen oog wil hebben voor de belangen van de luisteraar of kijker. Radio Veronica is een bedreiging voor dat systeem en daarom moeten we verdwijnen.

Afscheid
En toch...toch kan dit slechts een tijdelijke verdwijning zijn. Idealisme is een wapen waar moeilijk tegen te vechten is. Niet gebonden aan politieke belangen, machtswellust of angst zal Veronica doorgaan. Moet ze doorgaan. Mensen hebben vuur, stoom en electriciteit bedwongen. Oceanen overgestoken in een zeilboot, vliegtuigen en stuwdammen gebouwd. De aarde kunnen verlaten door zijn denkvermogen, creativiteit en wilskracht. Veronica is opgebouwd door idealisten Verslagen door hen die dat als een bedreiging o­ndergingen. Het is aan u als Nederlander met gevoel voor rechtvaardigheid daar een antwoord op te vinden. Er moet nog veel gezegd worden..... Ik heb de tijd niet...... en ik kan het ook niet meer....... Het is tijd geworden om afscheid te nemen...... Een verschrikkelijk gevoel...... Een periode wordt afgesloten..... Er sterft iets...... Met het afscheid nemen van Veronica streft ook een beetje de democratie in Nederland...... Dat spijt mij....... voor Nederland ....Het Wilhelmus volgt en de bekende Veronica-filler. Halverwege deze filler wordt op 31 augustus 1974 om 18.00 uur de 538 zender aan boord van de Norderney voor het laatst uitgeschakeld .....

Norderney
Diezelfde avond om 19.30 uur komen de opvarenden van de Norderney met het bevoorradingsschip de Ger Anne aan in de haven van Scheveningen. Ze worden toegejuicht door een enorme menigte Veronica fans die hen staat op te wachten. In het Veronica blad van 14 september staat een exclusieve foto reportage van de laatste uitzenddag. De foto's zijn gemaakt door ANP fotograaf Ton Schutz, de enige fotograaf die toestemming kreeg om foto's te maken aan boord van de Norderney. In 1975 verschijnt het boek "Veronica, één jaar later" geschreven door Rob Out. Op 15 augustus 1975 vaart de Norderney de haven van IJmuiden binnen. De PTT functionaris D. Neuteboom legt o­nmiddellijk beslag op de Norderney. Later, in augustus 1976 koopt Edwin Bollier de 10 kilowatt zenders. De Norderney ligt op dit moment in Antwerpen.