Herinneringen van Rob Olthof

Zaterdag 10 september 2005 maakten ruim 100 deelnemers een boottocht naar het voormalige REM eiland. In het kader daar van schreef Rob Olthof (organisator van de tocht) een mooi verhaal over zijn herinneringen aan het REM eiland. En Hans Knot dook in zijn archief en haalde 43 foto's, documenten en cartoons over het REM eiland boven water. Het staat nu, inclusief de REM herkenningstune, online op MediaPages.

VAAR NOG EEN KEER MEE MET SMC
Tekst: Rob Olthof

Mijn maat Theo zei enige maanden geleden tegen me dat het best een leuk idee kon zijn om een tocht te maken naar het REM eiland. Dit eiland was en is voor velen nog steeds de bakermat van het commerciële televisiestation dat haar signalen richtte op Nederland. Het initiatief was destijds o­ndermeer afkomstig van in scheepsbouwer Verolme en Heerema, die een ‘Engineering Company’ had en naast scheepsmakelaar ook nog in de olie-industrie actief was. Berichtgeving over de plannen en de o­ntwikkeling van de REM was een veel voorkomend o­nderwerp in de Nederlandse kranten en weekbladen van eind 1963 tot en met medio 1965.

Regelmatig ging ik destijds alle krantenberichten volgen omdat ik nieuwsgierig was hoever het stond met de bouw van het eiland. En in de zomer van 1964, in de julimaand was het zover, de radio-uitzendingen van RTV Noordzee namen een aanvang. Het was ’s morgens om tien uur. ‘U luistert naar de stem van het REM eiland, dit is Uw Radio Noordzee. De uitzendingen van REM TV zouden spoedig volgen. Op een maandelijks tripje naar Voorschoten zag ik destijds, toen ik uit de bus stapte, dat er een enorme menigte zich verdrong voor de etalage van een radio en televisie handelaar. Wat bleek? Iedereen stond zich te vergapen naar de testbeelden die vanaf het REM eiland werden uitgezonden en waarmee later de eerste signalen van een commercieel televisiestation, gericht op het Nederlandse publiek, zouden worden verspreid.

Wat een spanning en op een draf rende ik het huis van mijn oom binnen, de jas nog aan en riep: “Oom Nico, kanaal 11”. “Is het verdomd”, zei hij. Zwijgend keken we toe naar de testbeelden, na alle berichten in de krant hadden we lange tijd naar dit moment toegeleefd. Na het eten gingen we met zijn grote marinekijker naar het strand van Noordwijk en zagen dat helikopters af en aan vlogen naar en van het REM eiland.

Die zomer stond vervolgens in het teken van Laurel en Hardy, Danger Man, Mr. Ed , the Saint en andere, vooral Amerikaanse televisieseries, die tot op dat moment totaal o­nbekend voor o­ns waren maar vooral in het westen snel aan populariteit wonnen.

En ook toen zat het weer eens flink tegen voor o­ns volk want in een land als Nederland wordt enig particulier initiatief door de overheid vaak niet gewaardeerd. In tegendeel zelfs. Meestal werkt de overheid zo traag als kippenstront, maar in 1964 moest er snel ingegrepen worden, immers de uitzendingen vanaf het kunstmatige eiland. De zogenaamde Anti-Rem wet kwam er snel door bij de zogenaamde democratische volksvertegenwoordigers en dus kwam de fatale dag 17 december 1964, een dag voor eeuwig gegrift in mijn geheugen.

Ik kwam die middag terug uit school, de radio stond nog op de 214 meter afgesteld, maar helaas hoorde ik alleen maar gekraak op de frequentie van Radio Noordzee. De woorden, die ik toen sprak, zal ik als toenmalig scholier van de Christelijke Middelbare Handelsdagschool maar niet herhalen. Vervolgens heb ik maar weer de frequentie van Radio Caroline opgezocht, maar ja die eindigde ’s avonds om zes uur haar uitzendingen in die dagen. Maar even verder gedraaid en jawel, daar hoorde ik de testuitzendingen van Big L dan wel Wonderful Radio London. De dip van eerder die dag werd iets minder, immers was er die dag een station heengegaan maar ook een hele mooie bijgekomen.

Een paar jaar later, in 1968 ergens in de zomer, ging ik maar weer eens kijken naar de MV Fredericia en MV Mi Amigo. De Carolineschepen, die toen in de Houthaven van Amsterdam lagen. Daar stond ook een zeer langharig jongmens te kijken, die zich voorstelde als Arie Swaneveld. Hij meldde mij dat hij van plan was alle apparatuur van de REM te gaan kopen, die door de overheid via Domeinen te koop waren gezet in een advertentie. En de plannen voor Swaneveld werden werkelijkheid en nog steeds staan de zender en veel studioapparatuur bij Arie in Zeeland in zijn schuur opgesteld. Het REM eiland werd later o­ntdaan van zijn zendmast en uiteindelijk verkocht aan Rijkswaterstaat. De jaren daarop heb ik zo het een en ander meegemaakt ten huize van Arie Swaneveld. (zie het jubileumnummer ‘25 jaar SMC en Freewave’).

In de begin jaren zeventig werden, vooral door Hans Verbaan van de Free Radio Campaign Holland, boottochten georganiseerd naar de drie radioschepen en ook naar het REM eiland. Zelf begon ik in 1972 met het organiseren van dergelijke tochten en ik hield me bij de drie zendschepen die er toen lagen. Toch heb ik in de jaren zeventig het REM eiland nog een aantal keren gezien. Terugkomend op Theo Tromp: de laatste jaren ging hij regelmatig logeren op het eiland tezamen een aantal 2 meter amateurs. Dit jaar dreigde daar niets van te komen, mede omdat Rijkswaterstaat van het eiland af wil.Theo bracht me op het idee een boottocht te maken. Na lang aarzelen heb ik me in het idee kunnen vinden en toegestemd een trip te organiseren.

En zoals altijd snel even een mededeling gezet op de nieuwsgroep zeezenders en de reacties afgewacht. Wat ik niet verwachtte was dat er binnen een paar dagen tientallen reacties waren van mensen die wel mee wilden op een herinneringstocht naar het voormalige REM eiland. Maar niet iedereen was tevreden want een negatieve reactie kwam er van een persoon die keihard stelde geen boottochten naar een stuk roest te willen meemaken. De betreffende persoon heeft op 10 september niet in levende lijve kunnen zien hoe het REM eiland er nu uitziet. Ik raad hem aan (en U ook) maar eens te gaan kijken op www.mediapages.nl en www.offshore-radio.de alwaar mooie foto’s zijn terug te vinden van het zeer goed verzorgde REM eiland.

Achteraf doet me het een groot genoegen dat op Open Monumentendag er zo’n grote belangstelling was. Meer dan 125 personen zijn meegegaan op de Estrella van Rederij Vrolijk. Een pracht schip waarop je praktisch niets van de deining merkte. We waren nauwelijks de haven uit of het begon zeer zwaar te o­nweren en te regenen. Gelukkig duurde dat niet langer dan 50 minuten. Na een uur van varen werd het REM eiland bereikt.Verlaten zo te zien, want er kwam niemand naar buiten. Na enige rondjes eromheen gevaren te hebben gaf de kapitein nog een paar forse saluten met de scheepstoeter. Het was op dat moment verder muisstil behalve dan dat er tientallen fototoestellen ‘geklikt’ werden en camera’s snorden. Tja en vervolgens gingen we weer terug naar Scheveningen, voldaan van een middag vol prachtige herinneringen, want die kwamen er zeker bij de aanwezigen naar boven. Leuk was het ook te zien dat er mensen waren die bij het vertrek o­ns uitzwaaiden en er ook weer stonden toen we terug kwamen van deze nostalgische reis. De avond van terugkomst meldde ik slechts in een klein berichtje dat de tocht herhaald zal worden en ten tijde van het schrijven van deze herinnering, zondagavond 11 september, hebben zo’n 25 mensen zich al gemeld voor de komende boottocht op 22 april 2006. Het REM eiland moet behouden worden is mijn slotconclusie er is al zoveel geschiedkundig materiaal vernietigd.

KLIK HIER voor de herkenningstune van de REM (Anchors Away - The International Collegians) in MP3 (Met dank aan Niels Zack)