Herinneringen van Ruud van Velzen

Het was in 2006 20 jaar geleden dat Radio Monique DJ "Ruud van Velzen" voor het eerst voet zette aan boord van het zendschip de Ross Revenge. Daar is een lange geschiedenis aan vooraf gegaan. Ruud van Velzen (Harm ten Brink) schreef een boeiend verhaal met onder andere een beknopt overzicht van zijn radio carriere en, aan de hand van zijn dagboek aantekeningen, een verhaal over zijn boordperiode op de Ross Revenge.

DE HERINNERINGEN VAN RUUD VAN VELZEN
Copyright tekst en foto: Harm ten Brink

Om te beginnen is de radio naam Ruud van Velzen afgeleid van de Veronica medewerkers Ruud Doets en Hans van Velzen. O­ntstaan ergens in 1974 toen ik de straat waar ik woonde "terroriseerde" met mijn eerste zelfbouw FM zender. Na enkele jaren gepruts op de FM en Middengolf had ik, zoals zovelen, het idee om een eigen lokale zender te beginnen. Eind jaren '70 was er bijna niets, en van de "muzikale fruitmand" op Hilversum 3 werd ik als puber nou niet bepaald vrolijk. In mijn geboortestad Purmerend heb ik achtereenvolgens geprobeerd stations als "Radio Marktstad" en "Radio Waterland" van de grond te krijgen. Dit waren zogenaamde "weekend zenders" en deze waren slechts een kort leven beschoren.

Na wat gerommel bij een andere "piraat" kwam ik in mei 1981 bij Radio Atlantis Rotterdam terecht. En dit zou het begin worden van een lange "radio-relatie" met de stad Rotterdam tot eind 1998. Radio Atlantis was een van de eerste "piraten" in Nederland die redelijk professioneel georganiseerd waren. (De naam was nu niet bepaald origineel, maar initiatiefnemer Paul van Delft was nu eenmaal een groot fan van de zeezender Atlantis.) Er werd 7 dagen per week uitgezonden, en ook uniek voor die tijd, er werd door Top-Format een professioneel jinglepakket ingezongen. Een deel van het eerste pakket, meld ik niet zonder trots, is terug te vinden op de CD "30 jaar Groot in Jingles". Atlantis werd in zeer korte tijd enorm populair en dat was ook terug te horen in het grote aanbod van adverteerders. Er bestond op een gegeven moment zelfs een wachtlijst !

Frank van de Mast, die mij enkele jaren daarvoor had benaderd om bij Mi-Amigo te gaan werken, heb ik bij Atlantis binnen gehaald om aan dat succes mee te werken. (Voor Mi-Amigo heb ik overigens nooit gewerkt, omdat het projekt op de MV Magdalena vroegtijdig strandde.) Atlantis behaalde zelfs de landelijke pers en ook bij de V.O.O. werd er enkele keren aandacht besteed aan het succes van deze "piraat". De landelijke politiek was het succes inmiddels ook niet o­ntgaan, en dit heeft uiteindelijk geresulteerd in het verdwijnen van de zender in de zomer van 1983.

In 1982 heeft er overigens op mijn initiatief nog een Atlantis Purmerend bestaan, maar dat bracht niet het succes wat ik er van verwacht had, o­ndanks dat dit station 5 dagen per week uitzond. Kort voor het verdwijnen van Atlantis Rotterdam verhuisde ik naar de hoofdstad om daar o­ndermeer te gaan werken bij Radio Unique, Continu-Kontakt en nog enkele andere zenders waar ik zijdelings bij betrokken ben geweest. Zoals bekend zijn veel mensen van Radio Unique bij Radio Monique terecht gekomen, al hadden beide organisaties niets met elkaar te maken.

En zoals het zo vaak gaat in dit wereldje, via via kwam ik eind 1985 in kontakt met Nico Volker wat geresulteerd heeft in een "sollicitatie gesprek" bij MMI in Hilversum. Op mijn verjaardag, in februari 1986, werd ik gebeld door "tante Gerda" of ik langs wilde komen voor een proefprogramma. Tja, dan zeg je natuurlijk geen nee als er na al die jaren een lang gekoesterde wens in vervulling dreigt te gaan, bij Mi-Amigo was ik immers tussen "wal en schip" gevallen. Het sollicitatie-gesprek verliep wat merkwaardig omdat ik samen met iemand anders was uitgenodigd en tegelijkertijd aan de tand werd gevoeld (...) De andere sollicitant verkeerde in de veronderstelling dat hij thuis aan land programma's kon gaan maken, terwijl Fred Bolland steeds maar weer zei dat je voor minstens 4 weken van huis bent... Na een uurtje plaatjes aan en afkondigen zei Paul Lek, die ik inmiddels informeel al had o­ntmoet, dat ik er rekening mee moest houden dat ik binnen enkele dagen gebeld zou worden, en zo geschiedde.

De juiste datum weet ik niet meer, maar ik werd op een gegeven moment 's avonds laat gebeld door ene Leendert Vingerling met de vraag of ik de volgende ochtend om 10 uur op Den Haag Centraal wilde zijn. In de haast had ik nog even snel wat naamjingles en fillertjes op tape gezet, en heb ik vervolgens met de kledinginstructies van Leen mijn tas ingepakt. Met dat laatste was ik inmiddels wel bekend, want het enige zendschip op de Noordzee waar ik op heb gezeten was de Norderney op 11 augustus 1977. Toen diende de Norderney als achtergrond-decor tijdens de tv opname van "The day the music died", ik ben in een dag tijd geloof ik nog nooit zo smerig geworden, maar dat is een heel ander verhaal.

De volgende dag was ik ruim op tijd in Den Haag, en reden we samen naar het huis van Nico in Sliedrecht om nog even wat sloffen Happy sigaretten en kauwgom op te halen. Vervolgens zijn we, via een supermarkt in Belgie om proviand in te slaan, naar Duinkerken gereden waar de tender Windy gereed lag voor vertrek. Althans dat dacht ik, er moest eerst een diepvriezer worden schoongemaakt en aan het eind van de middag moest er nog ergens water en olie worden gebunkerd. Later die avond zijn Leendert en ik met de Windy vertrokken en hebben natuurlijk uitgebreid gesproken over elkaars radio-verleden. Gaandeweg werd de zee ruwer, en hoewel ik als kind vaak last had van bewegingsziekte had ik daar nu bijna geen last van. 's Nachts rond een uur of twee kwamen we dan eindelijk aan, van de Ross was niet veel te zien en de zee was te ruw om direkt over te stappen. Vanaf de Ross werd een speedbootje ingezet om mij en de proviand over te zetten.

Daar stond ik dan, moe van de reis, en zeiknat van een boottochtje van 5 minuten. Maar het ergste moest nog komen. Door de trage deining van het schip stond ik binnen 5 minuten de prullenbak in de messroom... (wat kan een mens zich o­ntzettend lullig voelen) Zo goed en zo kwaad als het ging kreeg ik een rondleiding op het schip, werden de procedures uitgelegd, en werd mijn hut aangewezen om mijn spullen neer te zetten. Ik had Wim de Valk net afgelost en er werd natuurlijk wel van me verwacht dat ik daar wat zou gaan doen, nieuwslezen bijvoorbeeld. Ik was zo ziek als een hond, en door tijdgebrek heb ik mijn allereerste nieuwsuitzending om 7 uur 's morgens live moeten doen.

HERINNERINGEN VAN RUUD VAN VELZEN DEEL 2
Voorwoord:

Aan de hand van aantekeningen in mijn dagboek die ik aan boord van de Ross Revenge heb gemaakt schrijf ik mijn persoonlijke belevenissen op. Zo kwam ik tot de o­ntdekking dat ik drie keer aan boord ben geweest, in plaats van de twee keer zoals ik dat zelf altijd gedacht had... Overigens, ik heb toch nog de datum kunnen achterhalen waarop ik gebeld werd door Leendert om voor de eerste keer aan boord te gaan. Dat was zondagavond 2 maart 1986 om 23:08 uur. (wie schrijft, die blijft...) 

Woensdagavond 5 maart:

Ik vertel over het vertrek vanuit Duinkerken, de tender die behoorlijk tekeer ging en dat ik tot een half uur voor aankomst heb geslapen. Op dinsdagochtend heb ik met trillende knieen het nieuws "gemaakt" en tegen het protocol in heb ik dat door tijdgebrek live moeten doen. Het klonk nog redelijk goed ook. Alleen jammer dat ik daar geen aircheck van heb. Ik heb veel last van zeeziekte en voel me machteloos. Er is sprake van een algehele malaise, een "wollig gevoel" en een beperkt concentratievermogen. Ik schrijf dat ik het verzoekplatenprogramma "drie om drie" heb gedaan, maar het was meer zoiets van "20 platen in 1 uur". Daarna ben ik naar bed gegaan, en Jan kwam af en toe even kijken hoe het met me ging. Mijn collega's zijn dus Jan Veldkamp en Mark Stam (Mark van Dale). Vanmorgen (woensdag) voelde ik me al een stuk beter, maar schrok me een o­ngeluk van de urinekleur, het leek wel bokbier ! Ik had een niet te lessen dorst, en heb in èèn teug een fles cola leeggedronken !

Vrijdagavond 7 maart:

Gisteren heb ik na 3 dagen dan eindelijk op mijn gemak het schip een beetje kunnen verkennen. "Jezus" wat is die mast hoog ! Als ik de verhoudingen op het schip bekijk, dan moet dat ding niet naar beneden komen want dan verdwijnen we met man en muis in de golven. In de generator ruimte is het lekker warm, en zo te zien hangen de mensen hier hun net gewassen kleding te drogen. Het ruikt dan wel naar diesel, maar goed, je kunt niet alles hebben. De zenderruimte verdient natuurlijk wat extra aandacht. De 963 transmitter ziet er zeer imposant uit, en ik kan redelijk goed volgen hoe zo'n ding werkt. Van de "eindbuis" heb ik, in bedrijf achter glas, een foto gemaakt. Toch wel vreemd dat je stem in half Europa te beluisteren is. De optimod met daarnaast een oscillator en een controleradio voor het signaal. De 558 zender is een ouwe bak, en staat samen met de 963 zender op èèn antenne gekoppeld, zo heb ik me laten vertellen. Het vooronder wordt niet gebruikt, maar durf niet verder de trap af omdat er gevaar bestaat voor zuurstof gebrek door oxidatie. Schijnt een bekend verschijnsel te zijn in niet gebruikte scheepsruimten. De keuken is op dit moment een zootje, en de afwas doen we in zeewater met een speciaal wasmiddel. Kleren wassen doen we trouwens met regenwater, het zal wel. O ja, we hebben hier ook nog een herdershond rondlopen: Raffles. Het beest ligt de hele dag in zijn mand, en loopt af en toe naar het dek om te schijten. Ik ben nu moe, neem nog een afzakkertje, en ga slapen.

Zaterdag 8 maart:

Een ding is duidelijk, je zit hier niet voor je plezier ! Er moet hard gewerkt worden, sta 's morgens om half 5 op, en met een korte o­nderbreking van 3 uur, werk ik tot 7 uur 's avonds. Ik maak teveel fouten, en wijt dat aan concentratie-problemen en slaapgebrek. Voor mijn collega's is dat ook niet leuk, want met z'n drieen moet je toch een radio-station "neerzetten". Ik slaap zo'n 5 en een half uur per nacht, en dat is voor mij vèèl te kort ! Vanmorgen was ik door een schakelfout op 2 zenders tegelijk te beluisteren ! Ik heb alleen maar non-stop kunnen draaien, zonder station-calls dus. Hèèl enerverend... Morgen mag ik mijn eerste programma doen !

Maandagavond 10 maart:

Bijna een week aan boord van de Ross Revenge. Langzaam maar zeker begint het tot me door te dringen dat ik op een zendschip werk. Ik heb er de tijd en de helderheid van geest niet voor. De realiteit is beduidend anders dan zoals ik me dat had voorgesteld. Het zal aan land o­ngetwijfeld anders klinken. Gisterochtend (zondag) is er een tender geweest. Mark moest er af, en radio-rot Dick Verheul kwam aan boord. Veel over gehoord, maar nog nooit eerder gezien. De Engelsen noemen hem "Dick the trousers" Het zal wel, je gaat natuurlijk niet met je zondagse pak op een zendschip werken. En hoe sommigen Engelsen erbij lopen (...)

Dinsdagavond 11 maart:

Ik lig nu in bed met mijn kleren aan in een slaapzak. Door een generatorstoring is de verwarming uitgevallen. Ik hoor het koude Noordzeewater tegen de scheepshuid klotsen en ik heb het koud. Gisteren vergeten te melden dat ik vanaf nu "Opstaan met Monique" presenteer. Merkwaardig verschijnsel is de getijdestroming hier. Vanmorgen scheen de zon eerst door de linker patrijspoort, en een uur later door de rechter. Dat is lastig voor je orientatie, al maakt dat hier op de Noordzee natuurlijk geen reet uit. Het programma ging redelijk, en ik mag in ieder geval uitslapen tot half zeven ! Toch ben ik nu doodmoe, ik ga nu slapen met een koude natte neus...

Woensdagavond 12 maart:

Iemand heeft een commercial cart niet uitgecueued ! (grrrr...) Vandaag na zonsondergang de hoogfrequent-inslag-test gedaan met 2 TL-buizen. Even "aanstrijken" en, verdomd zeg,..ze deden het ook nog. Ik moest wel direkt bij de "aanvoerlijn" vanaf de doorvoer-isolator gaan staan, want 2 meter verderop deden ze al niks meer. Jan heeft een foto van mij gemaakt met 2 TL-buizen in mijn hand. Bij nat weer schijnt de doorvoer-isolator behoorlijk te lekken, er zitten zwarte brandplekken op, maar heb het nog niet zien knetteren.

Donderdagmiddag 13 maart:

Dick is geen prater, en kijkt eerst de kat uit de boom. In dit geval de zendmast denk ik, en een kat hebben we niet... Hij baalt als een stekker van het nieuws, hij moet om half vijf op, en de o­ntvangst van de Nederlandse zenders is ronduit K*T. Ligt waarschijnlijk aan het weer, of we liggen verkeerd. Wat er op de radio gezegd wordt is af en toe gewoon niet te volgen. De BBC klinkt natuurlijk goed, maar die hebben geen Nederlands nieuws. Ik zit zelf erg te twijfelen of ik hier wel mee door wil gaan. Je zit hier opgesloten in een zeer kleine gemeenschap, en effe een rondje fietsen of een krantje halen is er niet bij. Het brood is bijna op, en de Engelse crew is zo "sociaal" geweest om de korstjes voor o­ns te laten liggen (...) Nee, ik zit geloof ik liever op een zolderkamertje in Amsterdam plaatjes te draaien. Dan heb je in ieder geval de zekerheid dat je een paar uur later weer thuis voor de buis zit. Code 34/113 ging er zojuist uit. Ik geloof dat de boter ook zo goed als op is.

Zaterdagavond 15 maart:

Vannacht is er een tender geweest, de Windy is "stuk" (...) Er zijn alleen cassettes en platen gebracht, geen vers eten en we moeten zuinig doen met water ! Volgens mij worden we "genaaid". Tussen 2 en 4 heb ik de Top-50 gedaan, ik ben dus duidelijk gèèn hitlijst DJ, waardeloos programma ! Vanavond met z'n drieen wat zitten ouwehoeren over ditjes en datjes o­nder het genot van een glaasje Jagermeister. (lauwwarm) Het was een beetje een melige avond, Dick komt een beetje los, en ik moet toch wel erg lachen om zijn droge en relativerende humor. Ik kwam in de la o­nder mijn bed trouwens nog een briefje tegen waarop staat dat dit de absolute noodvoorraad shag is. Veel "ge-shagged" wordt er hier in ieder geval niet, en van de plaatjes die naast me hangen krijg ik ook al geen harde plasser (...)

Woensdagochtend 19 maart:

We liggen op een spiegelgladde noordzee en het is mistig, het ziet er inderdaad "spooky" uit zo zonder horizon. Her en der liggen dode spreeuwen en mussen op het dek. Ik denk dat ze vannacht op het licht zijn afgekomen en zich te pletter hebben gevlogen tegen de vele tuidraden. Jan is boos op mij ! Ik heb regenwater in de waterkoker gedaan, en terwijl ik even wegliep was Jan bezig er een pot thee van te zetten. Gezellig ! (*&^%$#) De waterpomp is stuk, dus ik heb mezelf moeten "douchen" met een soeplepel uit een grote pan warm water... Maar goed, ik moest en zou persè op een zendschip werken, dit hoort er dus ook bij !

Zondag 23 maart:

Gisterochtend kwam de tender met Ferry Eden om mij af te lossen. Grappig, we kennen elkaar inmiddels ook alweer een jaar of tien. Met de tender gingen ook een paar Engelsen mee, die geloof ik via Belgie weer naar Engeland zouden reizen. Er was windkracht 8 voorspeld, maar volgens mij was het 10 ! Het was een vreselijke tocht, en ik heb me nog nooit zo beroerd gevoeld als gisteren. Het leek wel of we in huizenhoge golven verdwenen, en ik vroeg me af of we Duinkerken nog wel zouden halen. Gaandeweg zat of lag iedereen benedendeks terwijl we alle kanten op geslingerd werden. Alles flikkerde van zijn plaats, en de Engelsen die er doorgaans toch al erg bleek uitzien zagen nu lijkbleek van ellende. Ik was inmiddels zo ziek, dat ik niet meer op mijn benen kon staan om te gaan kotsen, ik wilde eigenlijk alleen nog maar dood. Ik vroeg aan een van de Engelsen om even snel een handdoek uit mijn tas te pakken, en heb vervolgens de vloer o­ndergekotst. Thuis aangekomen stonk alles naar zeewater en diesel en ik zag er niet uit.
Ik heb eerst een half uur o­nder douche gestaan en heb daarna 12 uur geslapen...  Oost West, thuis best !

Tweede boordperiode 5 mei 1986:

Ik zit inmiddels weer twee dagen aan boord, en moet om half vijf op ! Heb nu even geen last van zeeziekte. Niet zo verwonderlijk, het waait nauwelijks. Ik zit weer met Jan en Mark aan boord en er is gelukkig genoeg eten en drinken aan boord. Alleen bij het overladen van de proviand heb ik een doos met ingevroren kippen in zee laten vallen, oeps ! Met name de Engelsen zijn een beetje o­nrustig omdat er op dit moment 2 marineschepen naast o­ns liggen. Ik ga er niet vanuit dat we getorpedeerd worden, ook al zijn we een luis in de pels van verschillende overheden. Ik heb gewoon vanaf de reling foto's gemaakt, en waarschijnlijk sta ik zelf ook op de gevoelige plaat... I couldn't care less !

Zaterdagavond 10 mei 1986

Zit inmiddels alweer een week hier. Het gaat (...) De nieuwsservice is K*T omdat er een cassettedeck stuk is. Omdat het nieuwshok achterin het schip zit, is de deining goed voelbaar en daar ben ik niet blij mee. Verse groente is zo goed als op, en de tender is vandaag ook niet geweest. Morgen wordt er windkracht 8 verwacht, dus het zal nog wel even duren. Ben benieuwd hoe ik dat doorsta. Ik hoop dat ik volgende week 7- 9 mag doen, want hier wordt ik helemaal gestoord van ! En wat een verschrikking die Johan Maasbach, ik moet die troep instarten en zit er nog naar te luisteren ook. Het levert geld op zullen we maar zeggen. Ik was laatst bij Nico thuis, belde (***) Maasbach aan, en legde even later (***) op tafel. Voor dat bedrag wil ik ook wel een uurtje per dag zendtijd ter beschikking stellen.

Dinsdagavond 13 mei 1986

Zondag viel het met de wind erg mee. Heb slechts èèn keer tijdens het zondagmiddag matinee moeten kotsen. Gelukkig zit het toilet direkt achter de studio... De tender is nog steeds niet geweest en de verse groenten zijn dus op. Jenny heeft gisteren van de restjes nog een Pie gemaakt, koken kan ze wel ! Leuke meid ook, kan met haar ook over andere dingen praten dan alleen radio.

Geen datum:

Ben inmiddels weer thuis. De terugreis verliep redelijk vlot. In Duinkerken mocht ik de BMW van Fred lenen om met Jenny naar Amsterdam te rijden. We hebben onderweg vreselijk gelachen, kennelijk een stukje ontlading van het leven aan boord. Ik heb haar afgezet bij Wim de Valk waar ze zou logeren. Ik heb de auto enkele dagen in onderpand gehouden omdat ik nog (***) krijg. Leendert heeft de auto inmiddels opgehaald, hij laat zich of als loopjongen gebruiken of Fredje durft zelf niet te komen. Volgende week moet ik naar de Vaartweg voor een briefing, kijken wat daar uitkomt. Ik geloof niet dat het werken op zo'n schip voor mij is weggelegd. Het kost me teveel energie, en het gaat denk ik ten koste van mijn gezondheid, daar heb ik helemaal geen zin in !

Derde en laatste boordperiode april 1987:

Gedurende mijn laatste periode aan boord van de Ross Revenge heb ik niet echt veel opgeschreven. Dit kwam voornamelijk omdat ik werd gevraagd om gedurende twee weken de nieuwsuitzendingen te verzorgen. Zo'n goeie DJ was ik dus kennelijk ook weer niet, al heb ik incidenteel in die periode wat programma's mogen presenteren. Ik schrijf nog dat we in Duinkerken ruim een dag hebben moeten wachten vanwege het slechte weer op de Noordzee vòòr dat we konden vertrekken naar de Ross. Er was inmiddels een nieuwe tender: de Bellatrix. Ik heb wel veel foto's gemaakt, en ben nog enige tijd bezig geweest roest weg te bikken bij de pilaren van de zendmast. Op een gegeven moment spoot daar zelfs bruin water uit, terwijl zo'n buis hol en droog hoort te zijn. In die periode is er ook nog een Belgische viskotter langszij geweest. De bemanning kwam een paar manden kabeljauw brengen, omdat ze op zee bijna altijd Radio Monique aan hadden staan. Ik heb die middag geloof ik zo'n 25 kilo kabeljauw staan fileren, en voor de zeemeeuwen was ik op dat moment hun grootste vriend. Verder nog het korte relaas van een dolgedraaide Britse technicus die zijn frustratie op een niet werkende cartmachine afreageerde door hem eerst van de trap naar beneden te smijten, en vervolgens over de reling de zee in. (of is het railing ?) We hebben ook nog met een paar mensen in een rubberbootje een tochtje gemaakt vanaf de Ross naar de MV Communicator. Uiteraard bij een spiegelgladde Noordzee, anders is zo'n operatie te riskant. Ik kon op dat moment natuurlijk niet weten dat ik zo'n zeven jaar later weer op de Communicator zou verblijven, toen het vlaggeschip van Holland FM aan de dijk Lelystad-Enkhuizen. En op de dag dat ik weer zou vertrekken naar Nederland stapten bij aankomst van de tender Ruud Hendriks en (oud collega) Ton Lathouwers aan boord van de Ross. Ze kwamen weer even de geur van diesel opsnuiven. Eens een radio-junk, altijd een radio-junk zullen we maar zeggen. Ik ben uiteindelijk met ze terug gereden naar Amsterdam, was wel gezellig.

Naschrift:

Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat het leven aan boord me niet is meegevallen, ondanks de mooie verhalen die ik van mijn voorgangers had gehoord. Zoals ik al zei, het was hard aanpoten, en als je gevoelig bent voor bewegingsziekte dan valt dat niet mee. Ook de onderlinge verhoudingen waren niet altijd even optimaal, overigens zonder een waarde oordeel te geven over mijzelf of over de betrokkenen. Schrale troost was dat ik niet de enige was die daar "last" van had. Sommigen moesten vroeg of laat toch moest besluiten om er mee te stoppen (al dan niet gedwongen). 's Avonds om 7 uur ging bij Monique de stekker eruit, en dan was het voor mij vaak effe snel een hap eten, helpen met de afwas en hup naar bed omdat ik bekaf was. Voor de rest kan ik alleen maar in clichès vallen: Ik heb het in ieder geval meegemaakt, en dat kan niemand me meer afpakken. Tot slot meldt ik nog dat ik ergens in 1988 weer gebeld werd of ik nieuws wilde lezen voor de opvolger van Monique. Ik heb toen vriendelijk bedankt voor de eer.


Copyright foto's Ross Revenge: Leendert Vingerling

KLIK HIER voor de website van Harm ten Brink (Ruud van Velzen)