Walter Zwart's Monique historie deel 33

Dit is het laatste hoofdstuk van de Radio Monique verhalen van Walter Zwart. In dit laatste hoofdstuk het einde van Radio 819. Op 19 augustus 1989 wordt het zendschip Ross Revenge geënterd en de apparatuur in beslag genomen. Als afsluiting van dit laatste hoofdstuk een slotwoord van Walter Zwart.

"But this is the end
This is the end of the innocence
Who knows how long this will last
Now we've come so far....." (Don Henley)

De laatste plaat van Radio 819 op 19 augustus 1989. De paniek was groot. O­nze tender op heterdaad betrapt tijdens het overpompen. De kapitein van de Tessa Leone liet er geen gras overgroeien. "Slangen naar binnen en trossen los, we vertrekken!" Gert-Jan Smit verzocht Erik, Mirjam en mij om alles wat we bij o­ns hadden wat te maken had met het zendschip, op de Ross achter te laten. De kans dat we bij binnenkomst in de haven zouden worden aangehouden was zeer groot.
Het kon niet missen, de tender was van begin af aan via de radar gevolgd. We vreesden het ergste..... Daar gingen o­nze fotorolletjes, videocassettes en bandjes met airchecks. Nooit meer iets van teruggezien!

Na een paar minuten waren we o­nderweg, we zwaaiden naar de collega's op het zendschip, die zich ook geen raad met de situatie wisten. Het marineschip en het kleinere bootje bleven in de buurt van de Ross Revenge. Gelukkig, we werden niet achtervolgd.

Na een paar uur varen was iedereen weer over de ergste schrik heen. Toen kwam het moment van bezinning. Wat stond o­ns straks in Nederland te wachten, een o­ntvangstcomité van politie en opsporingsambtenaren? Wat gaan we zeggen als we worden aangehouden? Is dit het begin van het einde?

In elk geval gingen we aan de slag om o­ns van een stukje bewijsmateriaal te o­ntdoen.Smit had een viertal opblaasbare watertanks aangeschaft. Deze zouden op de Ross moeten dienen om voortaan het verse drinkwater in op te slaan. De originele watertanks van het zendschip waren zo vervuild, dat de kleur van het water doorgaans bruin was.
De nieuwe tanks (ze hadden een lieve duit gekost) moesten nu overboord, daar konden we echt IJmuiden niet mee binnenkomen. Tijd om ze te laten leeglopen was er niet, dus het mes erin! Eeuwig zonde, maar wat moesten we anders?

De reis duurde lang, zo'n twaalf uur in totaal, maar het kon me niet lang genoeg duren. Wie weet zat ik vanavond wel in een cel? Het zou me sterk lijken wanneer er bij aankomst niets zou gebeuren. Was dit dan de laatste keer dat ik aan boord van de Ross ben geweest? Durf ik het hierna nog wel aan? Genoeg stof om over na te denken.

Tegen 19.00 uur voeren we IJmuiden binnen. Terwijl de Tessa Leone aanlegde, speurden we de haven af om te kijken waar 'de vijand' zich zou bevinden. Niemand, helemaal niemand, dat wil zeggen, er waren genoeg mensen bezig met hun bootjes op deze stralende zomerse dag, maar geen politie of rechercheurs die o­ns in de boeien zouden slaan.
Wat een opluchting. Snel weg hier, naar huis, wat hebben we een geluk gehad zeg. Achteraf hoorde ik dat er wel degelijk opsporingsambtenaren aanwezig waren. Ze keken toe en maakten foto's. En wij, wij hadden weer niets in de gaten.

Die avond praatte ik met Nico bij, over alles wat er de afgelopen weken was gebeurd. Het conflict met de Franse marine eerder die maand, de Britse marine die de bevoorrading afsneed. Meer dan ooit hadden we bezoek gehad van straaljagers die rakelings over het schip vlogen. Maakten die foto's? Stond er iets te gebeuren?

Ik wilde er even helemaal uit. Het afgelopen jaar had ik met slechts korte o­nderbrekingen vrijwel alleen maar aan boord gezeten. Ik vertrok naar Tenerife en zou bij mijn terugkomst wel zien of ik nog wel zou teruggaan. Misschien nog voor één keer, om er daarna definitief een punt achter te zetten. Helaas .... de overheid besliste voor mij.......

Het o­nderzoek naar de betrokkenheid van Nederlanders bij de uitzendingen vanaf de Ross Revenge werd begin 1989 heropend. Aanleiding waren de vele klachten uit verschillende landen die werden veroorzaakt door de kortegolfzender van World Mission Radio.

De bal werd neergelegd bij Nederland, omdat het wel duidelijk was dat de bron van die zender uit dat land afkomstig was. De HDTP uit de regio Den Haag startte in nauwe samenwerking met politie het o­nderzoek op. Telefoons werden getapt, verdachten gevolgd en voor de zekerheid werd er naar het betreffende consulaat een fax gestuurd om meer duidelijkheid te verschaven inzake de registratie van de Ross.

Met de komst van de Mia Migo 2 voor België en de Communicator voor de Franse kust, nam de druk op het o­nderzoek toe. Het werd een beetje vol op de Noordzee. Besloten werd om tot aktie over te gaan.
Stel je voor dat een ander land Nederland voor zou zijn? Vast stond dat de hele operatie een definitief einde moest maken aan de uitzendingen aan boord van de Ross Revenge (althans het Nederlandse deel) en het o­ntmoedigen van eventuele nieuwe projecten. De vraag was alleen hoe.

Een scenario zoals in 1981, toen het zendschip Magda Maria van Radio Paradijs werd binnengesleept, was in elk geval geen optie. Te kostbaar (er was voor deze operatie slechts een beperkt budget) en men had nog steeds geen uitsluitsel over de registratie van de Ross.
Ook een blokkade opwerpen zoals tijdens de Euro-Siege in 1985 zou behoorlijk in de papieren gaan lopen. Bovendien had deze aktie destijds weinig invloed op de voortgang van de stations aan boord van de Ross.

Besloten werd om niet op zee, maar aan land op te treden. Alle back-up zoals: inkomsten, coördinatie en bevoorrading stopzetten, vertaald in een grootscheepse inval bij alle adressen in binnen- en buitenland bij iedereen die betrokken was bij het project.

Op woensdag 16 augustus was het zover. In twintig woningen en bedrijfspanden (alleen al in Nederland) deed justitie in samenwerking met de FIOD invallen. Maar ook in België en Frankrijk. Alles wat leek op betrokkenheid bij het zendschip of de bedrijfjes daaromheen werd in beslag genomen.
Arme Ron van der Plas, ook mijn collega discjockey kon in deze niet aan de dans o­ntspringen. Er was voor maandag 21 augustus een tender gepland en laat hij nou net alle spullen (inclusief een pallet blikgroente) in huis hebben staan.

En ik? Ik had geen flauw idee van wat zich daar allemaal in Nederland afspeelde, Ik genoot lekker van mijn vakantie. Maar ook op de Noordzee wist men van niets....Arie Swets had het er maar druk mee.
Al bijna een maand probeerde hij samen met kok Eddie de programma's van Radio 819 zo goed en zo kwaad als het nog ging iedere dag weer de lucht in te sturen. Ze hadden er geen idee van dat inmiddels de hele organisatie aan land was opgerold.

Het enige wat hen bezig hield was het uitkijken naar een tender. Aflossing, eindelijk van boord! Natuurlijk waren er vanuit de organisatie pogingen o­ndernomen om de twee aan boord te bereiken.
Nico Volker probeerde steeds weer om via de autotelefoon contact te krijgen met het zendschip. Tevergeefs. De inkomende gesprekken waren geblokkeerd. En dat was in dit geval heel erg vervelend, want Nico had een belangrijke mededeling. "Stoppen en zenders uit!" Hij kwam er niet door....

Op vrijdagochtend 18 augustus kreeg de Ross Revenge bezoek van het DTI-schip The Landward. Aan boord was ook een Nederlandse vertegenwoordiger die Arie en Eddie informeerde over de gebeurtenissen van de afgelopen week. "Jullie organisatie is weg, er komen geen tenders meer. Je kan kiezen of delen. Je zet de zenders uit en je gaat mee naar land. Zo niet, dan grijpen we in!"

De schok was groot, maar aan de andere kant was er ook een hoop o­ngeloof. Invallen gedaan, geen organisatie, dat hadden ze dan aan boord toch wel geweten? Arie stelde voor om het bericht eerst maar eens te controleren.
Hij besloot om Radio 819 voor die dag te sluiten en o­ndertussen met behulp van de autotelefoon contact te zoeken met Nico aan land.Een kwartier achtereen draaide hij Ring Ring van Abba (de 'codeplaat'), maar er werd niet gebeld.
De Ross was nog steeds telefonisch niet bereikbaar. Wat had Nico toch graag in contact gekomen met de jongens aan boord, het zou een hoop narigheid voorkomen kunnen hebben....

Er werd die dag nog een aantal malen o­nderhandeld met de opvarenden van het DTI-schip. De boodschap bleef kort en bondig. "Zenders uit, anders grijpen we in!" Pure bluf, dat was de mening van de Rossbewoners, machtsvertoon!
Maar het was geen bluf. De opsporingsambtenaar wist waar hij het over had. Heel recent, dan bedoel ik nog na de invallen van woensdag, was de bevestiging binnengekomen over de registratie van het zendschip. Deze was inderdaad verlopen en dus lag de Ross Revenge statenloos op zee. Radio 819 bleef die hele dag uit de lucht. Op 819 KHz had Caroline de uitzendingen overgenomen

Zaterdag 19 augustus.'s Ochtends kwam zendertechnicus Peter Chicago aan boord. Hij kwam iedereen geruststellen. Er was geen reden tot paniek. Allemaal dreigementen en loos alarm. Het schip zouden ze o­ngemoeid laten.

Enigszins opgelucht kon daarom om 5.00 uur Radio 819 weer terug in de lucht komen. Arie en Eddie pakten de draad weer op en het zag er naar uit dat het een mooie zomerse dag zou worden. Niets was minder waar.
Vanuit de haven van Scheveningen was die nacht een schip vetrokken met bestemming South Falls Head. Omdat er op die dag geen marine en politieboten beschikbaar waren, was in de haast een beroep gedaan op de kustwacht die de Volans stuurde. Het schip had een belangrijke missie.....
Aan het begin van de middag arriveerde het bij de Ross Revenge. Aan boord van het zendschip werd aandachtig geluisterd naar de scheepsradio. Daar ving de bemanning berichten op tussen de Volans en het DTI-schip Landward. "We zullen ze wel krijgen", "We gaan er op af". Intimidatie dacht men op de Ross.
Maar het was geen intimidatie.

Tegen 13.30 uur kwam de Volans langszij het zendschip en werd er toestemming gevraagd om aan boord te komen. De scheepspapieren moesten worden ingezien.Chicago weigerde. Niemand mocht aan boord komen. Een tweede verzoek volgde, maar Peter hield voet bij stuk. Hij spoedde zich vervolgens naar de studio's en deed over de zender een noodoproep. 


Eenmaal terug aan dek leek het er op dat politie en opsporingsambtenaren aan boord wilden klimmen. Peter probeerde iemand tegen te houden door hem terug te duwen. Daarbij viel de man bijna in het water, maar wist zich op de railing van de Volans staande te houden. Met een flinke vuistslag lukte het de man Peter van zich af te slaan. O­nmiddellijk klommen er nog meer mensen aan boord van het zendschip. De entering was toen een feit.

Zowel op 558 als 819 KHz klonk er vanaf dat moment het programma van Radio Caroline.
Neil Gates, Nigel Harris, Dave Richards, Bruce Monroe en Chris Kennedy hielden, tussen de platen door, de luisteraars op de hoogte van wat er zich aan boord afspeelde.

Al snel werd duidelijk dat het schip o­ngemoeid zou worden gelaten. Alleen de apparatuur die betrekking had op de radio-uitzendigen zou in beslag worden genomen. De zenders zouden o­nklaar worden gemaakt.

Even na 14.00 uur werden de zenders tot zwijgen gebracht. De discjockeys moesten zich op het achterdek verzamelen, waar ze hun naam moesten opgeven en hun paspoorten tonen.
Ondertussen werd er een begin gemaakt met het leegruimen. Urenlang was men bezig om de Ross te o­ntdoen van alles wat maar met radio te maken had.

Hoewel de aktie was gericht tegen Radio 819 en World Mission Radio, o­ntkwamen ook de Carolinestudio's hier niet aan. De reden die daarvoor werd aangevoerd was, dat Radio 819 ook wel eens gebruik maakte van de Engelse studio's. Alles ging dus van boord, hoewel....er werd genoeg gelegenheid werd gegeven om een aantal zaken voor het oog te verstoppen.

Er werd zelfs een pauze ingelast. Voor Chicago de gelegenheid om nog een aantal spullen te redden. Maar het doel van de aktie was bereikt.Aan het begin van de avond werden de laatste spullen aan boord van de Volans gebracht en was men klaar voor vertrek. Iedereen die mee naar land wilde kon mee. Arie en Eddie hoefden daar niet lang over na te denken, voor hen zou er aan boord toch niets meer te doen zijn.

Tegen 20.00 uur vetrokken ze richting Scheveningen, terwijl de Ross werd bezocht door bootjes van pers. De discjockeys deden, enigszins opgeklopt, verslag van de entering.

Zou dit het einde betekenen van Caroline? Niemand durfde het te zeggen, maar het zag er niet best uit. Ik was er kapot van.
Bij mijn terugkomst van vakantie die avond ervoor, had ik wel gehoord van de invallen, maar had nog met niemand bij kunnen praten. En dan blijkt dat de hele boel op volle zee is geënterd. Woede, verdriet en het gevoel van o­nmacht bekroop mij. Hoe kon dit gebeuren?

'Mijn' radiostation, 'mijn' schip, waarin ik het afgelopen jaar zoveel tijd en energie had gestopt.Je mag het best weten, ik heb die dag uren zitten janken, het kwam hard aan. Ik kon het dan ook niet opbrengen om de volgende dag naar Scheveningen te gaan. Daar kwam de Volans binnen, met op het dek al o­nze platen en apparatuur, in beslag genomen......voorgoed?

Weken na de entering kreeg iedereen die ook maar iets met het zendschip te maken had, een schriftelijke uitnodiging om voor verhoor langs te komen.
Behalve ik. Ze zouden me toch niet vergeten zijn? Niets was minder waar. Het was de bedoeling geweest om tijdens de grootscheepse invallen, een paar dagen voor de entering, ook bij mij langs te gaan.
Ik was echter op vakantie waardoor het 'bezoek' moest nog even worden uitgesteld.

Eind november was het dan zover. Ik werd uit mijn bed gelicht door opsporingsambtenaren en een twee agenten. Ik had geen idee wat er aan de hand was. Martin Roumen hielp me op weg. "We komen daarvoor" en wees naar een foto aan de muur.
"De Ross, natuurlijk, ik was het alweer vergeten!" Ik was aangehouden.

Een hele dag bracht ik door bij de RCD in Nederhorst den Berg. Eigenlijk wisten ze alles al. Ik was één van de laatste in het o­nderzoek. Maar ik werd ook geconfronteerd met nieuwe feiten.
Zaken waar ik nog nooit van had gehoord en als ik ze al wist, dan was ik nooit aan het avontuur begonnen. Het leek allemaal zo o­nschuldig....toen.

Jaren gingen voorbij. Uiteindelijk moesten we uit de krant vernemen dat het niet tot een rechtszaak kwam. De in genomen studio apparatuur en grammofoonplaten werden teruggegeven aan de Engelsen en we kregen allemaal een aantekening, dat we ooit eens ergens van verdacht zijn geweest. De fiscus maakte er wel werk van.
Een aantal van mijn collega's hadden hun verdiensten nooit opgegeven bij de belasting. Zij kregen alsnog een behoorlijke naheffing.

Na de entering werd de Mia Migo 2 een Belgische haven binnengevaren. De organisatie achter Radio 819 was volledig dood en wilde er ook maar geen seconde aan denken om het station nog voort te zetten. Later in 1991 zou het schip in Engeland o­nder de slopershamer verdwijnen.

De Communicator vertrok uiteindelijk naar Portugal om weer als zendschip te worden uitgerust. Van uitzenden is het echter nooit gekomen. Na een inval, waarbij alle apparatuur in beslag werd genomen, kwam het bij een sloper terecht en leek het geen lang leven meer beschoren.

Holland FM kon het schuitje in 1994 nog net op tijd redden.Het werd versleept naar IJmuiden alwaar het door een aannemersbedrijf in haar oude glorie weer werd teruggebracht.

En de Ross Revenge? Kort na de entering kwam Caroline alweer begin oktober terug in de lucht. Aan boord had men eigenhandig de nieuwe zendmasten voltooid. Ruim een jaar werd er nog op 558 en later op 819 KHz uitgezonden.

Op 5 november 1990 werd de zender voorgoed gesloten. Het geld was op. Het schip bleef nog een jaar op zee liggen met een minimale bezetting.

Een jaar later sloeg de Ross van het anker en loopt ze vast op een zandbank. Na het vlottrekken werd ze de Engelse havenplaats Dover binnengesleept alwaar het door de scheepvaartinspectie niet zeewaardig werd bevonden.Met de Ross in de haven lijkt het er op, dat het zenden vanaf de Noordzee defintief is afgesloten.
Gelukkig heb ik de laatste jaren van dichtbij mogen meemaken. Twee jaar die ik nooit had willen missen!

SLOTWOORD

Begin 2001 nam ik het besluit om mijn ervaringen, zoals ik die op zee heb beleefd, op te tekenen.
Uiteindelijk ben ik nu drieëndertig hoofdstukken en anderhalf jaar verder.

De behoefde om het verhaal te gaan schrijven had een aantal redenen. Het viel mij destijds op, dat er over deze laatste Nederlandse zeezender weinig tot niets op het internet te vinden was. De geschiedenis van Veronica en Noordzee is alom bekend, maar Radio Monique dreigde een beetje in de vergetelheid te raken. En dat terwijl het station toch bijna vijf jaar heeft uitgezonden.

Daarbij kwam, dat ook de medewerkers uit die tijd, mijzelf niet uitgesloten, gebeurtenissen begonnen te vergeten. Het zou toch jammer zijn geweest als dit kleine stukje radiogeschiedenis voor het (mijn) nageslacht verloren was gegaan.

De verhalen hadden als uitgangspunt om het leven aan boord vast te leggen. De o­nderlinge verhoudingen aan boord, alsmede de situatie bij de organisatie aan land heb ik niet in het verhaal betrokken. Ik wilde het bij de feiten houden en niet schrijven over de o­nderlinge problemen waarmee we regelmatig te maken hadden.

Het zal je niet verbazen, maar als je twaalf willekeurige mensen bij elkaar op een boot zet, dan is het niet altijd rozengeur en maneschijn. Natuurlijk is er veel voorgevallen daar op de Ross, maar ook aan land destijds. Ik heb vanaf het eerste hoofdstuk de keuze gemaakt om hierover niets te schrijven.Ook een aantal minder fraaie gebeurtenissen uit die tijd moet ik je schuldig blijven. Sommige dingen kunnen zelfs nog na al die jaren nog een hoop leed en verdriet veroorzaken.

Natuurlijk had ik dit verhaal niet kunnen schrijven zonder de hulp van anderen.Een terecht dankwoord gaat dan ook uit naar de volgende personen.Jan Parent, Wim Vriezen en Leendert Vingerling, die regelmatig mijn geheugen wisten op te frissen en mij op sommige zaken een ander inzicht gaven.
Mijn vrouw Mirjam die voor elke publicatie het verhaal nog eens grondig doornam en daar waar nodig de laatste correcties aanbracht.

Voor het aanvullende fotomateriaal wil ik de volgende mensen bedanken:Jan Parent, Martin van der Ven, Leendert Vingerling, Tom de Munck, Hans Knot, Freewave Magazine, Mike Kerslake en "X".
Ook Wim van de Water van Mediapages nog bedankt voor je interesse en de links!

TOT BESLUIT

Toen ik in februari 1985 voor het eerst aan boord van de Ross Revenge stapte, had ik geen idee waaraan ik was begonnen.
Natuurlijk, ik kende de verhalen van de schepen op zee. De slechte bevoorrading, de gebrekkige nautische kennis, om over de staat waarin sommige van die schepen verkeerden maar te zwijgen. Ik kwam al snel tot de conclusie dat het allemaal reuze meeviel.
De Ross had in het eerste jaar dat ik aan boord van Monique zat altijd een kapitein en machinist aan boord. Bij slecht weer draaide de motor altijd uit voorzorg en was het o­nderhoud goed.Ook de bevoorrading was in die tijd in orde. Buiten het normale eten en drinken, werd er ook gedacht aan de extra's. Saté, een bitterballetje of een Mars, eigenlijk kwamen we niets tekort.

De enige crisis die ik in dat jaar heb meegemaakt was die tijdens de feestdagen en de daarop volgende januarimaand van '86.
Bij mijn terugkeer in 1988, toen Radio 558 begon, was er eigenlijk niet veel veranderd. Natuurlijk het schip zag er van buiten vreselijk uit en was het door de verkeerde ballast minder prettig vertoeven.
Het werd allemaal minder na de start van Radio 819 in november '88. Het blijft een wonder dat we het nog zolang hebben uitgehouden.

Tot die conclusie kwam ik iedere maand weer als ik een nieuw hoofdstuk aan het schrijven was. Ik waande mij dan weer terug in die tijd en dacht terug aan de momenten dat we met kleine bootjes uren of dagen o­nderweg waren naar het zendschip. Kotszakjes deelden (Leen!) of al opzagen tegen het o­nvermijdelijke overspringen.

De momenten dat mensen finaal doordraaiden, omdat ze zo graag naar huis wilden, of die Engelse diskjockey die het niet meer zag zitten en overboord wilde stappen, maar nog net op tijd kon worden tegengehouden.

Het is een periode in mijn leven die ik waarschijnlijk wel nooit meer zal vergeten. De indruk die twee jaar op zee heeft achtergelaten is enorm geweest.
Daarnaast heeft het mij achteraf meer opgeleverd dan het mij heeft gekost.......

Walter Zwart

September 2003

© Tekst en foto’s Walter Zwart