Raid Ross Revenge 32 jaar geleden

Op 19 augustus 1989 werd het zendschip Ross Revenge in internationale wateren geënterd door de Nederlandse en Britse overheid. Een groot deel van de apparatuur werd vernield of in beslag genomen. Vanaf de Ross Revenge werd uitgezonden door Radio Caroline, Radio 819 en World Mission Radio. Enkele dagen daar voor was vrijwel de hele organisatie van Radio 819 opgerold. Zaterdagmiddag 19 augustus 1989 waren de noodoproepen van de Caroline DJ’s te horen via 558 en 819 kHz. RadioVisies Filip van Molle zet alle gebeurtenissen op een rij.

In het voorjaar van 1989, een kwarteeuw na de officiële start op 27 maart 1964 werd de verjaardag van zeezenderspionier Radio Caroline gevierd. Het feest werd echter volledig overschaduwd door de gebrekkige bevoorradingen en door de gespannen verhouding met de directie van het Nederlandstalige Radio 819 waardoor een breuk in zicht kwam. Beide stations maakten op dat moment gebruik van één gezamenlijk zendschip, de MV Ross Revenge.

Toen druppelsgewijs de plannen uitlekten voor het opstarten van gloednieuwe stations vanaf de MV Communicator, het oude zendschip van Laser 558 en nog een andere zender vanaf de MV Nannell (foto), die voor de kust van Blankenberge het anker had gedropt, was het helemaal raak. Aan land zocht de justitie naar middelen om de toenemende radiodrukte op de Noordzee definitief uit te schakelen. Een Franse klacht bracht één in ander in een stroomversnelling.

Na een reeks onregelmatige testuitzendingen startte op 1 mei 1988, vanaf de MV Ross Revenge World Mission Radio via de korte golf frequentie 6215 kHz, met betaalde religieuze programma’s van onder meer de evangelist Johan Maasbach, Engelse en Amerikaanse groeperingen, die allen hun visie op de blijde boodschap in geuren en in kleuren verkondigden. Deze welkome bron van inkomsten diende om de levensomstandigheden op het stilaan aftakelende zendschip Ross Revenge te verbeteren. Een grondige opknapbeurt en een regelmatiger bevoorrading drongen zich meer dan ooit op.

Ondanks de vele ontkenningen duurde het toch niet lang voor de nieuwe kortegolfzender met klachten werd overstelpt. Niet alleen de scheepvaart, maar ook de autoriteiten kregen op hun voorbehouden frequenties vaak ongewenst bezoek van één of andere gillende pastoor. Een opmerkelijke rol speelde daarbij de Franse president… François Mitterand.

Op een bepaald moment bevond hij zich aan boord van het presidentiële vliegtuig toen de conversaties werden gestoord door de kortegolfuitzendingen vanaf de MV Ross Revenge. Omdat het niet nog een keer zou gebeuren, werd kort daarna een Franse marineboot naar het zendschip gestuurd dat vlakbij voor anker ging liggen.

Intussen was ook contact opgenomen met de Nederlandse autoriteiten die de Fransen vroegen om niet op te treden omdat dit hun ver gevorderd onderzoek had kunnen dwarsbomen. Telefoons van betrokkenen waren immers al lang en uitvoerig afgeluisterd en de Panamese ambassade had duidelijk gemaakt dat er geen registratie van het schip was in hun land. De Nederlanders wilden de klus graag zelf afmaken.

Gewapend met waterdichte bewijzen waren ze reeds op 16 augustus 1989 een grootschalige actie gestart waarbij men in woningen, kantoren en bedrijven binnenviel om er huiszoekingen te verrichten. Alle mogelijke verwijzingen naar radio- activiteiten op de Noordzee verdwenen in de diverse combi’s. Vier personen waaronder Ron van der Plas, die op het punt stonden om naar het zendschip te varen, werden meegenomen. Aan het einde van een hele intensieve dag was de volledige organisatie achter Radio 819 opgerold. Verwoede pogingen van eigenaar Nico Volker om via de satelliettelefoon de bemanning op de MV Ross Revenge te bereiken, mislukten want de wetsdienaren waren er ook in geslaagd om alle inkomende gesprekken te blokkeren.

Het was dus duidelijk dat het zendschip over geen enkele vlag beschikte. Het internationale recht stipuleert dan dat ieder land dat op enigerlei wijze hinder ondervind van een statenloos schip, gewettigd is om op te treden. Aan boord hechtte men nauwelijks geloof aan de berichten over een klopjacht op medewerkers en aan de dreigende taal omtrent een mogelijk ingrijpen. Het werd echter bittere ernst toen op zaterdagmiddag 19 augustus 1989 de Volans met een half dozijn overheidspersoneel langszij kwam gevaren waardoor het gevreesde scenario werkelijkheid werd.

Verwoede pogingen van technicus Peter Chicago om met geweld de toegang te beletten, leverden niets op. Radio 819 en Radio Caroline schakelden onmiddellijk over naar een gezamenlijke noodprogrammering tijdens dewelke Neil Gates, Nigel Harris, Dave Richards, Bruce Monroe en Chris Kennedy de luisteraars over de gang van zaken informeerden.

De bedoeling van de ‘aanvallers’ werd al heel vlug duidelijk. Alle zendapparatuur werd vernield of volledig onklaar gemaakt om vervolgens verwijderd te worden. Gelukkig slaagde onder andere Peter Chicago er in om tijdens een pauze vitale onderdelen te verbergen met het vooruitzicht op een terugkeer. Uiteindelijk werden de uitzendingen, na het draaien van ‘Song On The Radio’ van Al Stewart en de Caroline-tune van The Fortunes tegen 14:00 uur onderbroken.

De Nederlandse medewerkers Arie Swets en kok Eddie kozen vervolgens eieren voor hun geld en ontliepen juridische vervolging door tegen de avond naar Scheveningen terug te keren met het voormalige blusschip. Alle betrokkenen bij Radio 819 en World Mission Radio werden aan een verhoor onderworpen, maar flinke tijd daarna en toen het ook voor justitie overduidelijk bleek dat er geen nieuwe Nederlandse zeezender meer op de Noordzee zou verschijnen, besloot de Officier van Justitie, op voordracht van hoofd opsporingsambtenaar Mart Roumen, om geen vervolging meer in te stellen tegen de betrokkenen. Het doel was immers bereikt.

Sterker nog, nadat de Ross Revenge in 1991 van het anker was geslagen, op een zandbank liep, er weer vanaf was getrokken en in de haven van Dover was terechtgekomen, kreeg de Engelse Radio Caroline alle in beslag genomen apparatuur terug. De Engelse autoriteiten hadden de Ross Revenge niet zeewaardig verklaard en het schip mocht dus sowieso de haven niet meer uit.

Nederland zat een beetje in de maag met de in beslag genomen apparatuur die bij de Dienst Domeinen in Rijswijk stof lag te vergaren. Het materiaal nam veel ruimte in die justitie liever reserveerde voor andere zaken. Na langdurige gesprekken mocht Caroline alle apparatuur met een busje ophalen en terug aan boord brengen waar alles tot op de dag van vandaag nog steeds staat.

En zo werd 19 augustus 1989 de laatste dag waarop er Nederlandstalige uitzendingen vanaf de Noordzee klonken. Vlak voordat Radio Caroline de programma’s op deze gedenkwaardige dag nog even overnam was de laatste plaat die Radio 819 de ether in stuurde Don Henley’s “The end of the innocence”. Toeval, maar hoe toepasselijk.





Video 1: RadioVisie / Video 2: Wim van Egmond

Bron/tekst: Filip van Molle / RadioVisie / MediaPages