Wie waren Koller en Otten

Vorige week dook Hans Knot in het archief van Carl Mitchel. Hierbij kwam o.a. een groepsfoto van het Caroline team uit 1972 boven water. Op de achtergrond van deze foto stonden de heren Koller en Otten. Koller en Otten betwisten begin jaren 70 o.a. het naamsrecht “Radio Noordzee”, gaven het blad Europop uit en brachten veel onjuiste zeezender verhalen de wereld in. Hans Knot peilde de meningen over Koller en Otten.

Het begon allemaal met deze foto (links). Andy Archer herinnert zich wie er op deze foto staan: Alan Clark, Andy Archer, Mike Storm, Leon Keezer, Graham Gill, Paul Dubois, een meisje van kantoor, technicus Henk en zijn vrouw en kapitein van der Kamp. De twee personen op de achtergrond waren twee zeer vreemde personen genaamd Koller en Otten.

Begin jaren 70 exploiteerden Koller en Otten o­nder andere Europop Music Magazine (links o­nder), de Europop Discotheek en de RNI mobiele discotheek (rechts). In 1970 werden door RNI commercials uitgezonden voor de RNI mobiele discotheek. Verder probeerden Koller en Otten ook de Caroline organisatie binnen te komen en ze hadden een illegale zender aan land die uitzond op 270 meter en een klein hotel in Amsterdam.

Hans Knot stuurde de foto ook naar Leendert Vingerling. Leen was, zoals bekend betrokken bij Radio Delmare en staat bekend als de “zeezender tender koning”. Leendert op zijn beurt stuurde de foto naar Gerard van Dam.

Gerard over de foto: “Ik weet dat Koller begin 1973 de rechten wilde kopen om de Caroline Roadshow te exploiteren. Ik vond dat hij, voordat hij dat ging doen, eerst naar het zendschip moest om de sfeer te proeven en te ervaren wat Radio Caroline was. De vrouw rechts op de foto zegt me niets meer. Uiteraard herinner ik me Andy Archer, voornamelijk vanwege zijn werk op de Mebo II. Ik herken ook Kapitein van der Kamp op de foto. Hij is degene, die samen met een aantal anderen eind 1972 naar de Mi Amigo ging en de muiterij startte. Hij had een geweer bij zich en liet de Mi Amigo de haven van IJmuiden binnen slepen. Van der Kamp vertelde zelf dat hij 50.000 gulden van Meister en Bollier zou krijgen als de muiterij zou slagen. Omdat de Mi Amigo niet officieel de haven van IJmuiden was binnen gekomen en er ook geen papieren waren o­ndertekend was het niet echt moeilijk de haven weer te verlaten. Een paar dagen later ging de Mi Amigo voor Noordwijk voor anker”.

Leendert Vingerling o­ntmoette Koller aan boord van de Ross Revenge (foto boven) tijdens een boottrip in 1983 georganiseerd door Rob Olthof. Koller vertelde de ene keer dat hij technicus was geweest op de Mi Amigo en de andere keer dat hij DJ was op de Mi Amigo.

RNI DJ Hans ten Hoge (Hans Hogendoorn) over Koller en Otten: “Ik was in die tijd niet zo erg veel aan land dus de namen zeggen me niet echt iets. Maar ik zal je vraag doorsturen naar Pieter Damave”.

Pieter Damave (technicus RNI studio’s in Naarden) over Koller en Otten: “Koller en Otten probeerden te doen alsof ze bij het RNI team hoorden. Ze gebruikten ten o­nrechte de naam ‘Radio Noordzee’”.

Tot slot een gedeelte van een artikel uit Pirate Radio News uit 1973 geschreven door Hans Knot en Jacob Kokje:
“Er zijn wederom geruchten over de komst van 3 nieuwe zeezenders. Om te beginnen Radio Europop. We denken dat dit wederom een verhaal is van de heren Koller en Otten en die verhalen bestaan alleen uit leugens. Ze vertelden dat ze op 1 mei 1973 met een nieuw radiostation zouden starten. Ze vertelden tevens dat ze 20 bedrijven bereid hadden gevonden het project te financieren. Ze zouden 5 miljoen nederlandse guldens nodig hebben om het station te kunnen starten. De advertentie tarieven zullen heel laag liggen, vertelden Koller en Otten o­ns. Ze hebben reeds contacten gelegd met Radio Caroline. Otten vertelde o­ns dat ze de Caroline organisatie 2,5 miljoen gulden hebben geboden om het hele project over te nemen van de huidige organisatoren. Maar, wat moeten we nog geloven van deze 2 heren”.

Hans Knot over Koller en Otten: “Het bovenstaande verhaal komt uit 1973 en toen geloofden we al helemaal niets van wat Koller en Otten o­ns, of andere journalisten, vertelden. Otten vertelde bijvoorbeeld een keer aan een Nederlandse journalist dat hij in de jaren 60 voor Radio Caroline had gewerkt o­nder de naam Tommy Vance. We weten inmiddels allemaal dat Koller en Otten ze niet allemaal op een rijtje hadden.

Tot slot nogmaals Andy Archer over Koller en Otten: “Ze waren beslist een heel vreemd duo. Ik herinner me nog dat ze een hoog geldbedrag boden om de hele Caroline organisatie over te nemen. Ronan was uiteraard geïnteresseerd in iedereen die geld had. Wat er daarna gebeurde weet ik niet. Ik ga er van uit dat Koller en Otten in werkelijkheid geen geld hadden anders had Ronan er zeker gebruik van gemaakt. Er was niemand beter in het los peuteren van geld bij mensen dan Ronan”.

Al eerder kwam Hans Knot met de namen van twee illustere lieden uit Amsterdam, Koller en Otten. Op 30 april 1973 waren ze in de Amsterdamse hoofdstad te beluisteren via de middengolf via een landpiraat genaamd Radio 270. Na de opzienbarende uitzending van Radio 270, gevolgd door de inbeslagname in de Amsterdamse hoofdstad, sprong de pers op het illustere duo ‘Koller en Otten’.

Van de uitzending van Radio 270 op 30 april 1973 zijn overigens vreemd genoeg geen opnamen bewaard gebleven.

De Telegraaf schreef op 1 mei 1973 o­ndermeer ‘Vanuit een woonhuis aan de Utrechtsestraat werd gisteren rond het middaguur ruim vijf kwartier popmuziek en reclame op de middengolf (270 meter) uitgezonden. De zender, die zich bekend maakte als Radio 270 werd een half uur nadat de uitzendingen waren gestaakt, door de hoofdstedelijke recherche en de opsporingsdienst van de PTT opgerold’.

Daarbij werd tevens aan toegevoegd dat de eigenaren van de zender Koller en Otten, eigenaren van de Radio Noordzee discotheek, verantwoordelijk waren voor de uitzendingen. Ze werden opgezocht en op de foto vastgelegd. Wel meldde de Telegraaf dat de mobiele discotheek niets te maken had met het gelijknamige radiostation dat vanaf het zendschip MEBO II haar programma’s verzorgde. De uitzendingen waren volgens de toen 60 jarige Otten in de wijde omtrek van Amsterdam goed te o­ntvangen zijn geweest. Hij verklapte daarbij dat men met een vermogen van 75 Watt had uitgezonden, waarmee je heel ver kwam in die tijd.

De heren, die ook het tijdschrift ‘Europop’ uitgaven stelden in diverse interviews dat ze met de uitzendingen wilden protesteren tegen de grote vorm van sluikreclame, die via de publieke omroepen destijds plaatsvond voor particuliere drive in shows: “Er zijn tal van drive in shows, die nooit aan bod komen, zoals die van o­ns. Vandaar dat we het nodig vonden nu ook eens voor het voetlicht te treden. Binnenkort zal Radio 270 dagelijks in de ether zijn te beluisteren maar dan vanaf een boot op zee.’ Otten voegde eraan toe dat men daarmee het vierde commerciële station zou zijn naast de bestaande zeezenders die actief waren vanuit internationale wateren voor de Nederlandse kust.

Koller en Otten beweerden in één van de interviews niet zelf te hebben uitgezonden maar slechts een programma te hebben gemaakt. Ze hadden namelijk gehoord dat een aantal lieden op Koninginnedag wilde gaan uitzenden en beiden dachten toen een gratis programma aan te bieden. De Volkskrant meldde dezelfde dag dat op maandag 30 april het station bijna een uur in de ether was geweest, waarbij reclame werd gemaakt voor de drive in show van Koller en Otten en een tabaksmerk. Tegen Otten en zijn compagnon, de toen 27 jarige Koller, werd volgens de krant proces-verbaal opgemaakt wegens het illegaal verzorgen van uitzendingen. Een woordvoerder van de recherche had bekendgemaakt dat de zender zeer eenvoudig van constructie was en slechts in staat was Amsterdam te bereiken.

Ook het Nieuwsblad van het Noorden had oor gekregen van de uitzendingen en berichtte op 1 mei over de uitzendingen: ‘Met een gelukwens aan de jarige Koningin en de mededeling dat men met eigen uitzendingen de illegale sluikreclame in de ether te lijf zou gaan, ging maandag op het middaguur, een nieuwe piraat de lucht in, Radio 270.’ In dit bericht kwam naar voren dat men niet alleen wilde protesteren tegen de reclame voor de drive in shows van de publieke omroepen maar ook tegen de spots voor de drive in shows die werden gepromoot op de zeezenders.

In mijn archief vond ik nog een heel vroege publicatie inzake Radio 270 terug en wel in de Televizier van 27 januari 1973. Men schreef o­ndermeer: ‘Terwijl de mist rond het Caroline schandaal nog niet is opgetrokken, meldt zich – voorlopig nog op papier – een vierde illegale zender. De werknaam: Radio Europop. Het is een plan van de uitgevers van het gelijknamige muziekblad, waar ze naar eigen zeggen al meer dan een jaar werken.’ Koller en Otten wisten toen ook al behoorlijk te fantaseren want ze stelden dat ze zeker 20 grote bedrijven achter hun hadden staan, die zeker 5 miljoen gulden aan reclame zouden leveren, geld dat ze specifiek voor het nieuwe project zouden reserveren en zeker niet voor de STER of de andere bestaande zeezenders. Namen van bedrijven werden uiteraard niet genoemd.

De journalist van de Televizier wist cynisch in te gaan op de opmerking inzake reclamegelden want hij schreef: ‘In 1960, het jaar waarin Nederlands eerste piraat voor de kust verscheen, zou een dergelijk bedrag genoeg zijn voor de oprichting van precies tien Radio Veronica’s. De heren Koller en Otten vinden dit bedrag echter nog de helft te weinig.’ Uiteraard, want dat was de rem om vervolgens nooit met een zendschip te hoeven komen. Koller en Otten stelden in het betreffende interview gewoon eerst 40 sponsoren te willen hebben alvorens met de uitvoering van de plannen van start te gaan.

De redactie van Televizier stelde dan ook ronduit dat Koller en Otten maar niet serieus genomen dienden te worden omdat de gewenste bedragen o­nmogelijk via adverteerders waren binnen te halen: ‘Zo’n situatie bestaat in Nederland niet. Zelfs Radio Caroline moet al merken dat de ruimte in reclamebudgetten van potentiële gegadigden, na het verschijnen van Radio Noordzee in 1971, dermate is geslonken dat alleen maar tegen afbraakprijzen – en dus met groot verlies – nog aan adverteerders was te komen.’

Koller en Otten waren inderdaad een aantal malen op bezoek geweest waarbij ze klaarblijkelijk serieus waren overgekomen want er is een aantal gesprekken geweest. Eén van de toenmalige Carolinemedewerkers heeft me destijds verteld dat ze daadwerkelijk met een plan waren gekomen op het kantoor aan de Van Hoogendorpstraat in Den Haag en wel met het voorstel om de totale programmering voor hun rekening te gaan nemen tegen betaling van een hoog bedrag. Ook grote bluf, uiteraard. De Televizier meldde zelfs dat Koller en Otten een bedrag van 2,5 miljoen hadden geboden om Radio Caroline over te nemen. Inmiddels zijn we decennia verder en zijn de spinselen van Koller en Otten slechts herinneringen aan twee lieden die alleen maar de beschikking hadden over een dikke duim.