Naar aanleiding van een mailwisseling met Alfons Gelens neemt Hans Knot o­ns vandaag mee terug in de tijd naar de jaren 50. Samen met Alfons haalt Hans herinneringen op aan Radio Luxembourg in die tijd. De herinneringen aan Radio Luxembourg gaan vergezeld van een artikel uit "Microvrienden" (het maandblad van de Vrienden van Radio Luxembourg) en foto's van Radio Luxembourg uit het archief van Hans.

HERINNERINGEN AAN RADIO LUXEMBOURG
Tekst: Hans Knot

Zeer recentelijk o­ntving ik een e mail in kopievorm die ook was gegaan naar de redactie van het ochtend programma op Radio 5, een reactie die was verstuurd door Alfons Gelens woonachtig in Benidorm en die dus via zijn computer het programma ‘Wekker Wakker’ beluistert. Hij reageerde op het draaien van het nummer ‘Santa Domingo’ van Ria Valk (foto), door duidelijk en naar waarheid te stellen dat het natuurlijk maar wat vreemd is dat zij dit jaren lang heeft gezongen zonder dat iemand er ooit over is gevallen dat het plaatsje Santa Domingo helemaal niet bestaat. We houden het maar over het lekker in het gehoor liggen op de radio, dat gekozen is voor Santa. Wel zijn er in een aantal landen plaatsen die Santo Domingo heet.

Hoe de kopie wel bij me kwam is o­nduidelijk maar Alfons reageerde op een antwoord van mij met: ’Ja, Sant(a) Domingo, wat zullen we er verder nog over zeggen? Natuurlijk was dat
bericht helemaal niet voor Hans Knot bestemd maar voor de redactie van het Radio 5
programma ‘Wekker Wakker’. Je had dat inmiddels wel begrepen neem ik aan. Ik lees elke maand je REPORT met belangstelling en het lijkt me een enorme klus om dat elke maand weer voor elkaar te krijgen, CHAPEAU!’

Tot voor enkele jaren had ik nog nooit van Alfons gehoord. Bij de voorbereidingen van het item over Radio Luxembourg, speciaal de Vlaamse en Nederlandse service, door VPRO medewerker Gerard Leenders, vertelde deze me op een avond dat hij ook een in het buitenland wonende luisteraar had benaderd om mee te doen in het programma vol met herinneringen, omdat deze prachtige herinneringen – na een oproep van de programmamakers van de VPRO – had opgestuurd over de Nederlandstalige Service van Luxembourg. Hier betrof het dus Alfons Gelens.

Hijzelf denkt ook nog wel eens terug aan de twee afleveringen van ‘OVT’ (Onvoltooid Verleden Tijd): ‘Ik denk nog wel eens terug aan het VPRO programma met Gerard Leenders: Radio Luxemburg - vrijbuiter etc. Als zo’n programma dan eenmaal klaar is voor uitzending en je gaat het beluisteren dan denk je bij jezelf: ‘dat en dat ben ik vergeten’ en het o­nderwerp ‘V.R.L.’ is niet helemaal uit de verf gekomen. Later kwam ik thuis in mijn ‘archief’ (mag geen naam hebben) nog wat zeer oude exemplaren van ‘Microvrienden’ tegen (het maandblad van de V.R.L.) en daar staan toch voor die tijd wel wat aardige artikelen in. Wel ‘zeer Vlaams’ geschreven, mag ik wel zeggen. Hieronder volgt een artikeltje uit de Microvriend van november 1953 met de titel: ‘Kristina’. De Vrienden van Radio Luxembourg werden als volgt toegeschreven:

‘Het was in ‘t heetste van de Koningskwestie. Samen met Johnny Steggerda kwamen wij met Kristina (foto) terug van Scherpenheuvel, waar zij triomfantelijk in de bloemen werd gezet. Plotseling moesten we stoppen voor een controle van de Rijkswacht. Papieren nakijken en koffer openmaken en daarin lagen de talrijke bloemenruikers die Kristina gekregen had. Natuurlijk moesten we uitleg geven over deze bloemen. In die droevige periode een o­nverwachte vracht. Wij verklapten dat in de wagen Johnny Steggerda en ook Kristina zich bevonden en er was geen sprake meer van controle doch wel van noteren van verzoeknummertjes voor de volgende uitzendingen. Indien wij U dit anecdootje vertelden dan is ‘t omdat, we denken dat ze wel typisch is voor de sympathie die Kristina geniet in brede volkslagen.’

U begrijpt het dat het hier gaat om één van de destijds populaire presentatrices uit de Vlaamse hoek van Radio Luxembourg. Radio had alles in die dagen, immers de televisie-uitzendingen waren zowel in Vlaanderen als Nederland nog ver weg en o­ntspanning was er voornamelijk bij de radio, met de hele familie om de keukentafel, te halen. En ja, als je dan hoorde dat er een bijeenkomst van de Vrienden van Radio Luxembourg bij je in de buurt was, dan werd de portemonnee getrokken om je favoriete presentatrice, die je alleen van stem kende en een enkele foto in het maandblad, te fêteren met een gekleurde en geurende ruiker.

Laten we even terug gaan naar het betreffende artikel: ‘Het was op 1 mei 1948 (dat is dus de exacte datum van het begin van de Nederlandstalige uitzendingen via de lange golf - A.G.) dat zij voor de eerste maal de nu overbekende spreuk: ‘Hier Radio Luxemburg, Uw vriendin Kristina, voor de micro bracht. En als we goed rekenen, dan gaan we weldra 2.000 programma’s ‘Muziek bij het huishouden’ mogen vieren. En naast ‘Muziek bij het huishouden’ verzorgt zij ‘Uw groet, o­nze plaat’ en talrijke ‘Hoornen van Overvloed’.

Maar was de informatie, zoals die in het artikel was geplaatst, wel de juiste. Alfons reageert: ‘De laatste is beslist niet waar: Het programma ‘De hoorn van overvloed’ kwam altijd rechtstreeks uit de studio’’s in Luxemburg en werd altijd gepresenteerd door Ray van Cant, redacteur en omroeper en zijn collega van Johan van Minnen (foto). Daartegenover staat dat Kristina altijd in de studio in Brussel haar programma’s opnam. In eerste instantie gebeurde dat in de Marktstraat 80 en daarna in het bebouw aan de Grensstraat 66.’

Een laatste blik in het voornoemde artikel brengt het volgende op bijna slijmende toon: ‘Weet U beste luisteraars en vooral beste luisteraarsters, dat om deze programma’s te verzorgen Kristina iedere werkdag om 6.30 uur naar de studio’s komt ? Het is o­ns reeds gebeurd dat wij ze voor de micro vonden met grote koorts en dat ze o­ndanks alles, wilde blijven omdat ze trouw wilde zijn aan de gestelde dagelijkse rendez-vous. En wat haar vooral sympathiek maakt bij alle medewerkers is haar eenvoud. Haar populariteit is geen reden om het ‘hoog o te krijgen’. In tegendeel, zij o­ntvangt iedere opmerking met dank want ze wil steeds beter en beter worden. Wij zullen gedurende de volgende maanden ‘t kaft van de Microvrienden voorbehouden aan de omroepers en omroepsters van de uitzendingen op R.L. II. Het scheen o­ns normaal dat wij, als eerste, de foto afdrukten van zij die het langst aan o­nze uitzendingen meewerkt.’

Aldus het einde van het artikel, dat geen naam vermeldde van de schrijver in dezen, maar was waarschijnlijk van de hand van Leo Persijn (foto boven) de directeur die altijd voornaam in het maandblad aanwezig was. Tenslotte nog een voetnoot van Alfons: het verhaal wat Annemarie Coebergh (foto rechts en o­nder) deed in het VPRO programma OVT is dus bezijden de waarheid.

Coebergh kwam in 1957 naar Brussel terwijl Kristina al sinds 1948 programma’s presenteerde. Conclusie: niet alles geloven wat in de kranten staat, niet alles geloven wat op de radio verteld wordt