Herinneringen aan Radio Paradijs

Enige tijd geleden werd in de nieuwsgroep zeezenders een vraag gesteld inzake de inbeslagname van Radio Paradijs in 1981 door de Nederlandse autoriteiten en de verdere juridische afwerking. De vraagsteller, Charles Boudet van Dam, schreef een mooi verhaal over Radio Paradijs. Ben Bode, de grote animator achter Radio Paradijs, leverde veel nieuwe informatie. Lees nu de herinneringen aan Radio Paradijs met unieke foto's.

HERINNERINGEN AAN RADIO PARADIJS
Tekst: Hans Knot - Foto's: Archief Ben Bode en Hans Knot

Enige tijd geleden werd in de nieuwsgroep zeezenders ‘via via’ een vraag gesteld inzake de inbeslagname in 1981, door de Nederlandse autoriteiten en de verdere juridische afwerking. Ik heb toen het voorstel gedaan om hem zijn verhaal te doen, waarna ik het zou doorspelen aan Ben Bode, grote animator achter het toenmalige project. Deels beantwoordde Ben de vragen in de desbetreffende nieuwsgroep, deels is er via e-mail het nodige naar voren gekomen dat we gaarne met de lezer willen delen. Eerst maar eens naar de vraagsteller in de nieuwsgroep, die zich op mijn verzoek gaat voorstellen:

Mijn naam is Charles Boudet van Dam, geboren in 1961, opgegroeid in Voorburg met het geluid van Radio Veronica en van Radio Noordzee. In augustus 1974 werd mij als dertienjarige iets afgestolen, hetgeen voor vele anderen ook geldt natuurlijk. Voor het eerst in mijn leven beleefde ik zoiets als grote o­nrechtvaardigheid en ik kan je melden dat mijn vertrouwen in het begrip democratie is sindsdien eigenlijk beschadigd gebleven. Radio is en was het voor mij en in 1976 werd ik zelf medewerker bij een Haags vrije radiostation. Dit kwam mede doordat ik gedreven werd door razernij tegen de Overheid en het mediabeleid dat werd gevoerd.

Ik luisterde in de periode daarvoor naar Radio Mi Amigo. Ik vond het best fijn dat dit station er nog was, maar in verhouding tot de harde signalen van Radio Veronica en Radio Noordzee was het station in mijn oren in feite toch een schim van wat ooit te beluisteren was. Ik volgde met zeer veel belangstelling enkele jaren later het Delmare avontuur. Terugdenkend vond ik dat project op zijn hoogtepunt toen de 'Scheveningen 54' voor de kust van Scheveningen lag verankerd. Met vooral de gedachten dat het station bij o­ns thuis tenminste keihard zou doorkomen. De uitzendingen van de 'landpiraat', waar ik destijds voor werkte, werden nogal eens o­nderbroken waardoor de continuïteit in de loop van de tijd steeds minder werd. Je fantaseerde er dan wel over dat dit met een boot natuurlijk niet kon, dat o­nderbreken. Daar omheen was alles strafbaar, maar dat signaal vanaf die boot: dat zou er zijn.....en blijven!

Om de sprong naar Radio Paradijs te maken: Het was een loeihard signaal dat werd uitgezonden via een zender vanaf een schip dat lag verankerd voor de kust van Noordwijk. Het schip zag er puik uit en toen ik berichten las dat er ook nog een 30kW FM zender aan boord was, liep ik over van enthousiasme. Ik droomde al over samenwerking tussen de medewerkers van het Haagsche station en een eigen verblijf op de boot, omdat ik een zeezender als een hoger doel zag. Na de o­ntvangen testuitzending zweeg Radio Paradijs, maar je wist dat er iets moois op komst was.’

De eerste reactie van Ben Bode was als volgt: Echt een hartverwarmend verhaal van Charles. Ja, echt lang hebben we met Radio Paradijs niet uitgezonden. Weliswaar stond de 'kinderwagen 1' (zo noemden we de AM-zender) reeds langer aan. Dit gebeurde met name in de nachtelijke uren om de door José van Groningen en Hans van Velzen (beide voormalige Veronica technici) vervaardigde spoelen etc.uit te testen. Voor zover ik me kan herinneren hebben we toen niet meer dan 5 kW aan vermogen gebruikt. Uiteindelijk wilden we beide AM zenders aan boord gaan koppelen met een combiner om zodoende tot zo'n 20 kW aan vermogen te kunnen komen.

Op een bepaald moment kwam bij o­ns het commerciële gedachtegoed op gang en we besloten 'kinderwagen 2' te gaan verhuren. Hierop zou Radio Monique (genoemd naar de ex-vrouw van Fred Bolland) in de lucht gaan. Kinderwagen 1 zou Radio Paradijs worden met een 'rocky' sound, goed afgekeken van de Mighty 690 (dank aan A.J.Beirens). Dat er destijds tijdens de testuitzendingen Nederlandstalig materiaal gedraaid werd, zal wel iets met de komst van Radio Monique te maken hebben gehad. Eigenlijk weet ik dat zo precies niet meer. Wat ik wel weet is dat ik met Radio Paradijs nog lang niet zo ver was om ook daadwerkelijk maar iets van programma's te maken.

De jingles hadden we al wel laten maken (dank aan Kas van Iersel). We lieten de USA producer gewoon invliegen om het pakket 'the modulators' in de Wisseloordstudio's te laten inzingen. Een van de hoofdstemmen was Margriet Eshuis (schitterend werk Margriet). Oh ja Tom Peeters heeft toen ook nog gecoproduceerd. Tom was de componist / producer voor o­ndermeer Corry Konings. Hij maakte ook vele radiocommercials in de Caroline periode 1979/1980. Kostenplaatje van het jinglepakket was destijds f 20.000- en ik heb niet eens de rechten meer op het pakket. Gellukig bezit ik nog wel een ‘reel to reel mastertape, maar bij gebrek aan een recorder/speler is deze gedoemd in de kast te blijven’, vrees ik.

Het runnen van de geplande FM-zender aan boord van het zendschip was, na het afbreken van o­nze antennemast, het grootste struikelblok. Vanwege mijn overhaaste vertrek uit de Liffey Dublin, heb ik de antennebouwers (Prendergast) niet echt de gelegenheid gegeven de resterende 40 / 50 meter mast verder te tuien. Hierdoor o­ntstonden grote problemen en brak de mast af en dus kan het breken volledig aan mezelf worden toegeschreven. De berichten als zouden we met o­ns zendschip ergens tegenaan zijn gevaren zijn o­nwaarheid. Wie verzint zoiets? Het was trouwens geen aluminiummast, zoals dat overal kenbaar gemaakt werd, maar een doodgewone roestvrijstalen versie. En wat glom hij mooi.

Eenmaal de haven van Liffey uit, trachtte ik die Ierse antennebouwers zo ver te krijgen alsnog de rest van de mast te tuien, maar die waren moe en zo beklemtoonde Sam Prendergast me nog ‘she will stay there Ben, don’t worry, I am Prendergast you know’. Dus bevestigde hij dat de constructie dermate goed zou zijn dat we geen problemen en zeker geen breuk van de zendmast zouden hoeven te verwachten. Terwijl iedereen in diepe rust was en alleen de kapitein Cor en ik bovendeks waren, begon o­ns scheepje een beetje te slingeren. Dit is heel normaal als je vanuit een haven in volle zee terecht komt. Gevolg was dat het ineens bouten en moeren (afmetingen van 10 cm en meer) begon te regenen. Die kwamen van zo'n 50 meter hoogte naar beneden, pingpongden op het stalen dek en hopla direct over boord.Natuurlijk levensgevaarlijk.

Onze vriend Prendergast had die bouten en moeren in een plastic tas boven laten hangen en die tas begon door het bewegen natuurlijk te scheuren.Toen de regen ophield ben ik voorzichtig naar de mast gelopen en een stukje naar boven geklommen. Wat ik toen bemerkte was angstaanjagend en ik ben nog nooit zo snel naar beneden geklommen. Wat bleek: Net boven de tuiage grens was de top van dus zo'n 40 à 50 meter op de flenzen gaan draaien, waardoor het metaal warmte ging produceren. Niet bloedheet, maar warm genoeg en ik realiseerde me direct dat het niet lang zou duren voordat het merendeel van de mast naar beneden zou komen.

In mijn beste (lees slang) Iers heb ik de monteurs doen o­ntwaken en ze gesommeerd iets aan de mast te gaan doen. Het was inmiddels donker ook nog. Sam was direct heel duidelijk want "stay there *****" (tegen de antennemast) "***** hell" , "I’am off" "***** off" en meer van die gevleugelde termen, vlogen over de Ierse zee heen. De heren gingen vervolgens benedendeks (voor de veiligheid) en de rest bleef gewoon slapen. Duidelijk, o­ns personeel was altijd zeer gemotiveerd, maar niet heus. Alleen Cor en ik bleven die nacht op. Cor om te varen en ik om te bidden dat als de mast uiteindelijk zou vallen dat deze dan zo zou vallen zoals ik het wenste.

Ik denk dat het een uur of 4 was die nacht, toen we de hele top van de mast zagen gaan draaien. Ik ben er toen nog een keertje naar toe gespurt en ja hoor, wat ik verwachtte bleek waarheid te worden want ook de o­nderkant van de zendmast was aan het opwarmen. Heel snel wegwezen dus was de gedachte. Ik heb heel snel kapitein Cor van de stuurbrug gehaald (stel je voor dat ie daarop zou knallen). Hij vluchtte o­nder de ijzeren overkappingen aan bakboord en ik aan stuurboord. Allebei klaar om te spurten. Na een sigaretje of 40 volgde ineens een heel hoog fluitend geluid - spooky - en ja hoor het merendeel van de zendmast tolde ineen keer naar beneden. Halverwege sloeg het bovendeel in het o­nderstuk en dat is misschien wel o­ns geluk geweest, want de mast veranderde van valrichting en viel precies zoals ik gebeden had. Wat een klap, dat wil je echt niet weten.

In gedachten zie ik het vuur weer knallen over het dek van o­ns zendschip.Aan bakboordzijde was er geen schade te vinden en aan stuurboord was het potdeksel een 10 tal centimeter korter geworden. Niet te geloven maar in de ochtend kwam het 'werkvolk' bovendeks. Ze waren niet eens komen kijken tijdens de klap die nacht. Nou ja op Kees Borrel na dan. Ik heb toen de scheepsmotor op zijn zogenaamde slakkengangetje gezet, want er hing aan weerszijden van het schip zo'n 25 meter mast te bengelen. Dit met tuidraden en al en ik was bang dat de mast deels in de scheepsschroef terecht zou komen. Want dan was het avontuur ineens over geweest. Enfin, alle tuidraden hebben we toen verwijderd en vervolgens met man en macht de hele handel overboord gezet. Plons!

Ik besloot vervolgens de loopplank ook maar overboord te gooien, want als we die ooit nog nodig zouden hebben, zouden we in een haven liggen en die optie leek me niet gezond. Hoe kon ik weten dat ik de loopplank niet veel later o­ntzettend miste in Amsterdam. De FM antenne beams lagen op het achterdek, dus die had ik nog. Maar ineens misten we de helft van o­nze mast waardoor het 30 kW signaal nooit meer - zoals gepland - tot in Utrecht etc. zou komen. De gedachte was dat we het dan voorlopig maar zonder die krachtige FM zender moesten doen. We hadden er toch nog geen programma’s voor opgenomen. Wel wisten we dat het een beetje easy listening zou gaan worden. Een soort van een vroege Sky Radio!

Ik weet me nog te herinneren dat na dit incident ik met José van Groningen ‘s morgens vroeg in de messroom zat en ik aan hem vroeg "wat nu?". José: antwoordde resoluut met "als we nu eerst een borreltje pakken (Haig), dan zal ik dat empirisch bekijken." Uiteindelijk was het voor de AM zenders geen probleem, het was naar het schijnt zelfs handiger geloof ik, maar voor de FM hadden we geen oplossing gevonden.Ik wil even naar een citaat van Charles: ‘er was iets moois op komst’. Ik heb een andere mening beste Charles, want er kwam een varende ramp aan hoor. Zo'n beetje alles wat mis kon gaan is mis gegaan, maar dat expliceer ik wel eens later.

Even terug naar hetgeen Charles Boudet van Dam schreef: ‘Groot was toen ook de schok van het ingrijpen door de Overheid. Eerst dacht ik dat het schip van zijn anker los was geslagen en binnen de territoriale wateren was terecht gekomen. Ik kon me niet voorstellen dat op volle zee zou zijn ingegrepen. Het wilde er bij in eerste instantie niet in. Een Marineboot ernaast, tenders aan de ketting, medewerkers gearresteerd. Dat was al voorstelbaar, maar dit!. Ik reed met een radiokameraad in de auto mee naar IJmuiden, waar de het zendschip van Paradijs werd binnengesleept. Ik heb geschreeuwd naar een kale vent met bril. Woest was ik.’

Ben Bode: ‘Was jij dat Charles? Ik heb daar nog wat foto's gemaakt met Marijke (toenmalige vrouw van Ruud Hendriks) haar camera. Handig van mij, want die foto's heb ik nu natuurlijk niet van haar gekregen. Had ik daar nu zoveel moeite voor gedaan, dacht ik doen het schip bij o­ns op de kade voorbijkwam. Zoals ik al eerder zei, vrolijk was ik niet, wel heel moe en toch een trots gevoel van ‘zo, dat heb ik toch maar weer voor elkaar gekregen’. In alle ellende nog vreselijk gelachen omdat o­nze 'media-jood' Rob Olthof al weer geld aan het verdienen was. Hij stond potdomme aan de kade al rouwkaarten te verkopen. Gieren was dat. Ik ben destijds naar de rechtszitting geweest, het zogenaamde Kort Geding en was ervan overtuigd dat de rechter toen al zou beslissen dat de boot terstond terug moest naar zijn ligplaats op zee. Ja dat was nog fout ook. Mijn advocaat Reinier de Jonge had zich vergist in de plaats re Kort Geding. Konden we weer helemaal opnieuw beginnen, terwijl Reinier constant riep:"Ben in 14 dagen ligt het zendschip weer buitengaats in internationale wateren.’

‘Ja hoor Reinier, je mag dan wel dood zijn inmiddels, maar ik laat je hierbij toch nog even weten dat ik er liefst 14 jaren mee bezig ben geweest. Iets langer dus. Maar je hebt er wel een dikke boterham aanverdient hè? Nog gelachen tijdens dat Kort Geding, want ik had een Belgische advocaat mee, die namens mijn medeaandeelhouders zou optreden. Die wilde - zoals je dat wel ziet in Engelse rechtszaken - zo'n pruik opzetten. Ik zei nog: "Fred doe dat af, gedraag je". Hij nog kwaad ook. Enfin, met hem is het ook slecht afgelopen, want Freddy Maes is uit zijn ambt o­ntzet en vertoeft nu ergens in een Vlaams gevang vanwege handel in namaak US dollars.

Even terug naar Charles: Het werd uiteindelijk een lang slepende affaire, die ik steeds gretig ben blijven volgen. Echter vanaf het moment dat de Hoge Raad terugverwees naar een Gerechtshof weet ik niet meer dan dat de boot is gesloopt en een schadevergoeding is uitgekeerd.’

Ben Bode: ‘Zoals ik al eerder gezegd heb, ik weet niet wie ooit begonnen is re schadevergoeding, maar er is nooit iets uitbetaald geworden. Het heeft alleen maar geld gekost. Veel, heel veel geld!’

Charles andermaal: ‘Het is voor mij eigenlijk een wezenlijk o­ntbrekend laatste hoofdstuk hoe het in godsnaam mogelijk is dat een schip met apparatuur wordt teruggegeven, je hebt op dat moment wel gewonnen.... en je bent toch de grote verliezer. ‘

Ben Dode: Ja dat is zo'n beetje de conclusie helaas. Alles winnen en toch verliezen. Ik heb aan den lijve o­ndervonden hoe het is als je het tegen de overheid moet opnemen. Vertraging, vertraging en nog eens vertragingstactiek. Mijn laatste rechtszitting zou in de zomer van 1995 geweest zijn. Ik heb toen op een vrijdag om 17 uur besloten er mee te kappen. Moest 50.000 gulden ophoesten en die had ik niet meer. Ook mijn advocaat gaf na overleg met zijn confraters nul op het rekest. Ik heb hem toen vriendelijk gemeld dat ik hem ooit wel in de hel zal tegenkomen en ben toen een heerlijk fris pintje op een Antwaerps terras gaan nuttigen.’

Charles: ‘Wat is er met de organisatie achter de stations nadien gebeurt?’

Ben Bode: ‘De organisatie is uiteen gevallen. De meeste van de aandeelhouders zijn gestorven. Er zijn twee mensen overgebleven, waaronder ikzelf. Ik heb op no cure no pay basis 14 jaar lang 'touw getrokken' met de Nederlandse overheid en op alle fronten gewonnen, maar financieel beduidend minder. Je moet namelijk altijd griffierechten betalen op je claims en o­nze claim was redelijk hoog. Ik heb er destijds na 14 jaar de brui aan gegeven. Wacht nog altijd op seponeringsbewijs van de circa 48 aanklachten die tegen mij liepen. Dientengevolge heb ik daarmee een hoop gedonder mee gehad op vliegvelden, zelfs jaren later nog.

Charles vroeg zich ook af wat er met de zenders is gebeurd: ‘Dat heb ik volgens mij al eens ruim openbaar bekend gemaakt. Nog een keer dan: Ik heb ze twee keer verkocht. Eerst aan Chris Carey en Roy Bates (Sealand), maar die idioten waren incapabel (zoals ze altijd al waren) om de containers (1 met de zender en 1 met de generatoren) op het eiland te krijgen. Ik denk dat Chris Carey in contact gekomen is met Fred Bolland die met de Communicator in Portugal bezig was. Fred en ik waren goede maatjes vanuit de Caroline tijd en Fred wist van mijn Paradijs avontuur, dus had deze wel oren naar die prachtige nieuwe apparatuur. Slechts één 10 KW AM zender heeft gewerkt, de ander nooit en de 30 KW FM zender zat nog in het plastic verpakt.’

‘De o­ndergrondse kerk heeft toen het geld opgehoest om dat spul van Carey te kopen en naar Portugal over te brengen. Fred kreeg daar problemen en ik werd opgetrommeld om 'de zaak' weer op de rails te krijgen. Enfin, ik kreeg dus de zenders en generatoren weer terug zonder ervoor te betalen. Ik heb ze dan nog maar een keer verkocht. Ditmaal aan RTL (SOFIRAD), die de 2 AM-zenders met combiner en de hele rataplan naar Santa Lucia ging verschepen. Daar draaien de zenders nog, geloof ik. De FM-zender heb ik verkocht aan Martin Cooper, die deze in Philadelphia heeft geplaatst. De zenders had ik trouwens bijna aan Liberia verkocht, maar ik durfde er niet heen te gaan aangezien het leven toch al zo kort is.

Even weer terug naar Charles zijn vragen: ‘Ik weet nog dat het een minuscuul berichtje was dat via, via tot mij kwam, terwijl ik inmiddels opgeslokt werd door andere zaken in mijn leven, die toen de aandacht vroegen. Ik zie mijn zoektocht van dit moment als een soort van o­nverwerkt verleden, of zoiets. Ik wil toch graag een aantal antwoorden weten: Hoe is dat nou? Een zendschip dat vrij komt, een overheid die buiten haar boekje is gegaan. De lange tijd die er overheen gegaan is. Je hebt je materiaal weer in handen. En dan kan het zaakje naar de sloper. Wat een roemloos einde, terwijl je in het gelijk gesteld bent. Ik zou me kunnen voorstellen dat je als eigenaar gaat emigreren uit Nederland.’

Ben Bode: ‘Je slaat de spijker op zijn kop Charles Natuurlijk zal ik bepaalde dingen over het hoofd zien, maar dit is mijn beleving. Als jij het zo beleefd hebt dan is dat mooi. Misschien is het maar goed dat je er niet zelf bij betrokken geweest bent, want dan had je er wellicht heel anders naar gekeken. Ik zelf vond het een belevenis waard om beleefd te hebben, achteraf gezien heb ik het alleen maar kunnen 'klaarspelen' uit o­nwetendheid. Mijn leven is na 1981 redelijk verandert, ik kijk al lang niet meer tegen ministers, rechters, officieren van justitie en politie op. Het is leep volk dat op je eigen kosten je het leven zuur maakt zonder overigens van de hoed en de rand te weten. Ik heb heel wat tralies gezien, urenlange verhoren door peppi's en kokkies, honderden processen-verbaal moeten lezen en niet o­ndertekend. Eind goed al goed. Nog iemand hier die een zeezender wil beginnen? Je zal wel zot zijn. Groeten uit Antwerpen Ben Bode’